Бәс өлмәзлийә говушмаг неҹә олур ки…???
08.08.2013-ҹү илдә Мәһәррәм Заманын 54 йашы олаҹагды… …
10 йанвар 2013-ҹу ил…
…»Уникал» гәзетинин нөвбәти нөмрәси чапдан чыхыр вә орада йазычы публусист, «Гызыл Гәләм» мүкафаты лауреаты, II груп Гарабағ мүһарибәси әлили, «АгРа» ЕИДИБ-ин идарә һейәтинин үзвү Мәһәррәм Заманын (Мәһәррәм Гәһрәман оғлу Замановун 08.08.1959-0901.2013) ҝөркәмли зийалы Елман Ислам оғлу Әлийев (11.01.1959-17.09.2011) һаггында йаздығы «Бәс өлмәзлийә говушмаг неҹә олур ки…???» мәгаләси дәрч олунур… Әтрафлы… изләйин
Һәйатын йазылан вә йа йазылмайан гәрибә ганунлары вар. Онлардан йан кечиб дәйишмәк, онларла һесаблашмаг гейри мүмкүндүр. Бәшәр өвлады үчүн йазылмамыш бу ганунлардан бири бәлкә дә, ән башлыҹасы инсанын зирвәләр фәтһ етмәси, даим зирвәйә доғру мараг ҝөстәрмәсидир. Дүшүндүйүмүз вә йа фәтһ етмәк истәдийимиз зирвәләр өзү дә мүхтәлифдир. Јәни зирвәләрин мәнфиси мүсбәти мөвҹуддур. Һәр икиси инсан үчүн мараг кәсб едән бу зирвәләрин мәнфиси маддийата мүсбәти исә мәнәвиййата истигамәтләнир. Бахмайараг ки, әксәр һалларда маддийат (мәнфи) тәрәф, мәнәвиййаты үстәләйир. Бунун өзүнүн дә ганунауйғунлуглары мөвҹуддур. Белә ки, маддийат зирвәсини фәтһ етмәк о гәдәр чәтин һасил олмур вә бунун үчүн мәшәггәтли, енишли йохушлу, дәрдли-сәрли, кешмәкешли, әзаб-әзиййәтли йоллар кечмәйә еһтийаҹ галмыр. Бу йола апаран истигамәт дүз хәтлидир, мәгсәд бәллидир. Ениши-йохушу, дәрәси-тәпәси мөвҹуд олса да амалы ачыг ашкардыр. Лакин бу йолун әкси олан мәнәвиййат тамам фәрглидир. Бурада йоллар һәм енишли-йохушлу, һәм дәрәли-тәпәли, һәм дә доланбадолан, лабиринтли йоллардыр. Она ҝөрә дә бу йолу сечәнләр мәһдуд олурлар, азлыг тәшкил едирләр вә һәм дә бу йолу сонунаҹан ҝетмәк надир һалларда аз-аз йолчулара нәсиб олур.
Һаггында сөһбәт ачаҹағымыз йол-мәнәвиййат йолу, енишли йохушлу, дәрәли-тәпәли зирвәси фәтһ олунмаз, гарлы-човғунлу камиллик йолудур… Минләрлә инсанлар камиллик йолуну сечиб бу истигамәтдә һәйатларыны сәрф етсәләр дә, бу зирвәни фәтһ етмәк бармагла сайылаҹаг гәдәр инсанлара нәсиб олур. Камиллик – нисби, фәлсәфи, гейри-мүәййән, мүтләглик тәшкил етмәйән амил олса да, вар, биз камиллийин нә олдуғуну нисби дәйәрләндирсәк дә, варлығыны билирик. Һәйатда һеч бир варлыг, һеч бир зирвә фәтһ едилмәз олмадығындан камиллик дә фәтһ олунмаз дейилдир. Гүрурла, фәхрлә дейә биләрик ки, Бөйүк Азәрбайҹанымызда камиллик зирвәсини фәтһ едәнләримиз аз олмайыб. Онлар бу фәтһ олунмаз зирвәләри фәтһ едәрәк ҝәләҹәк нәсилләрә зирвәйә апаран ҹығыры ачмагла йолун сарванлары олмушлар. Бунларын ичәрисиндә Улу Шәргин даһи камиллик устасы Ҹәлаләддин Руминин досту вә мүәллими Шәмс Тәбризи, алим – философ Низами Ҝәнҹәви, дүнйа астрономийасынын илк “гарангушу” Туси, Шәргин шер сәнәтинин устасы Мәһәммәд Фүзули, Һурифи –дәрвиш Нәими вә с. вә и. вә нәһайәт һаггында сөз ачаҹағымыз бу кими даһиләримизин мүасир давамчысы Елман Ислам оғлу Әлийев. Елман Әлийев өзүндән әввәлки устадларынын һәйат вә йарадыҹылығыны, бу даһиләрин кечдикләри мәшәггәтли йоллары дәриндән өйрәнәрәк өзү дә, камиллийә доғру һәрәкәт едәрәк нәһайәт ону фәтһ едә билмишдир. О, камил инсан фәлсәфәсини өзүндә тәтбиг етди. Әтрафы үчүн чыраг кими ишыг салды, майак олду. Лакин һеч вахт буну бүрузә вермәди. Әслиндә камил инсан белә дә, олмалыдыр. Етдийи хейирхаһлыглардан кәнарда галмаг камиллийин әсас атрибутларындан биридир. О, алим олмады – алимлик етди, о мүәллим дейилди — мүәллимлик етди, о оператор дейилди – чәкирди, о, йарадыҹы олмады-йаратды вә с. вә и… Елман Әлийев бүтүн ҝөрдүйү, йаратдығы ишләрдән кәнарда галды, һеч вахт өзүнү ҝөрдүйү ишләрин йарадыҹысы, тәшкилатчысы кими бүрузә вермәди вә бундан зөвг алды. О һәр йердә олмағы баҹарды, аиләдә — ата, әтрафда – дост, ишдә — гуруҹу, әрсәйә ҝәтирдийи тапынтыларда вә йа кәшфләрдә ортаг. Тәбии ки, бу гәдәр тәвазөкар олмаг үчүн ән азындан камиллийә йахын инсан олмаг лазым иди вә Елман буну баҹарды. О нәинки камиллийә йахын олду һәтта ону фәтһ едән надир шәхсиййәтләрдән биринә чеврилди. Јүзләрлә телерадио, монографийа — һекайә, шер, китаб тәртибатчысы – мәсләһәтчи вә с. вә и. олса да орда өзүнүн адынын һалланмасыны истәмәди. О, өзүнә дейил, әтрафына, йахынларына, вәтәнинә, бүтөвлүкдә исә бәшәриййәтә хидмәт етмәйә үстүнлүк верди. Бу садаладыгларымын тәсдиги олараг достумуз Е. Әлийевин тәкҹә бир һекайәсини- “Һәсрәтиндә олдуғум инсана мәктуб”-у охумаг кифайәтдир ки, “Камил инсан” неҹә олур, нә истәйир, нәйи төвсийә едир биләсән… Мәһз Елман Әлийев кими инсанлара, өлүб-өлмәзлийә говушан дейирләр. Сөзүн әсл мәнасында милйонлардан биринә гисмәт олан өлмәзлик она гисмәт олду. Арамызда олсайды биз онун 54 йашыны йанварын 11-дә гейд едәҹәкдик. Ола билсин ҹисмани о йанымызда олмайаҹаг, бизимлә дейиб – ҝүлмәйәҹәк, дадлы-мәзәли ләтифәләр сөйләмәйәҹәк, амма йүз фаиз әминик ки, о бизимлә олаҹаг. Чүнки онун, бизим “Камил инсан” достумузун руһу йанымызда олаҹаг неҹә ки, бу ҝүнә кими бизимләдир. Әминликлә вурғулуйа биләрик ки, ону таныйанларын әксәриййәти мәһз белә дүшүнүр. О, өлмәзлийи кәшф едиб, О бизимләдир йанымыздадыр һәр ҝүн һәр саат. Мәһз буна ҝөрә дә, там әминликлә дейә биләрәм ки, “Камил инсан”, достумуз Е. Әлийев 54 йашыны тәнтәнәли сүрәтдә достлары, әгидәдашлары, аиләси, гоһумлары илә бирҝә кечирәҹәк.
Бәс өлмәзлийә говушмаг неҹә олур ки…???
“АгРа” Елмин Инкишафына Дәстәк Иҹтимаи Бирлийинин Идарә һейәтинин үзвү,
йазычы-публисист
Мәһәррәм Заман
ҺӘСРӘТИНДӘ ОЛДУҒУМ ИНСАНА МӘКТУБ
Салам, Инсан…
Һәсрәтиндә олдуғум Инсан…
Бәшәриййәтин чох бөйүк инамла ҝөзләдийи Инсан.
Ҝеҹәнин лал сүкутуну позан шәрти заман сайғаҹынын арамлы чыггылтысы алтында Сәнә мәктуб йазырам. Сәнин варлығынла заман сонсузлуғу арасында санки чашыб галмышам. Һарадан башлайым бу мәктубу. Јарандығын ҝүндән Хейирлә Шәрин мүбаризәсиндә галиб чыхмаға чалышсан да, зүлмләрә мәруз галдын, сынмадын… Дабанындан сойулдун, һагдан дөнмәдин… Одда йандырылдын, дашгалаг едилдин, сүрҝүнләрлә, һәбсханаларла сынаға чәкилдин, танкларын тыртыллары алтына салындын, ҹанлыларын шүурунун дәрк едә билмәйәҹәйи зүлмләрлә үз-үзә галдын, лакин ләйагәтини, шәрәфини итирмәдин, ичиндәки ишыға доғру инамла ҝетдин… Јахшы ки, сән варсан, Инсан! Јохса дүнйа зүлмәт ичиндә боғуларды. Јохса «Сирләр хәзинәси » бомбош галарды… Бүтүн варлыглар нәфс гулуна чевриләрди. Нә үз тутаҹағымыз Мүгәддәс китаблар оларды, нә дә ки, ҝүнаһлардан тәмизләнмәк үчүн сон үмидлә зийарәт етдийимиз Мүгәддәс йерләр. Бу мәктубу Сәнә йаздығым анда бәшәриййәт йенә дә һәмишәки кими Хейирлә Шәрин савашы илә үз-үзәдир. Јенә һарадаса террор, һарадаса аҹлыг — сәфаләт, мүһарибәләр, йаланын һаггы тапдайыб кечмәси, зүлмләри түғйан едир. Мәхлугатын бир-бирини вәһшиҹәсинә мәһв етмәк истәйи азмыш кими, тәбиәтин дә зәлзәлә, күләк, сел фәлакәтләри бу бәлаларла һәмаһәнҝлик едир. Бәлкә, доғрудан да ахыр замандыр? Гийамәт ҝүнү йахынлашыб? Бәлкә, она ҝөрә һагла наһағы сечмәк бу гәдәр чәтинләшиб. Бәлкә, «…Ја һәр кәсә хаин олан инсан…»ын, Шәрин тәҹәссүмү олан Иблисин Хейрә гаршы сон савашыдыр? Уғура ҝедән йол һәмишә дәрддән кечәр. Бәлкә, Шәрин йаратдығы бәлаларын сирри түкәнир, Хейир гаршысында аҹизләшир дейә, сон өлүм-дирим савашына чыхыб? Бәлкә, елә «Гийамәт ҝүнү» дейилән ҝүн Хейирә Шәрин мәғлуб олдуғу ҝүн олаҹаг? Сәнә чох еһтийаҹымыз вар… Сән ҹилаланмыш ҝүзҝү кимисән. Һәр кәс сәндә өзүнү ҝөрәр. Ҹилалынмыш ҝүзҝү чиркини ҝөзәл, ҝөзәли чиркин ҝөстәрә билмәдийи кими, Сән дә кимсәнин хәтри үчүн йалан сөйләйә билмәзсән. Ҝәл!.. Бизләри де, ҝәл!.. Ҝәл бизи өзүмүзә ҝөстәр ки, чашыб Шәрә севинмәйәк, Хейрә ағламайаг. Нәфсимизин гулуна чеврилмәйәк. Һамынын үмиди сәнәдир. Сән һәр шейи, һәм йашамағы, һәм йашатмағы баҹарырсан. Јолуну азмыш, «йашатмарам, йашарам!» дейән, ган ичән вәһшиләрин, «бизлийә», «сизлийә», «дағлыйа», «дүзлүйә» бөлүнәнләрин гаршысына анҹаг Сән чыха биләрсән. Ҝәл!.. Ҝәл ҝөстәр һаггы бизә. Ҝөрәк, йаланла дүз һарададыр? Бәлкә, «заманын йуйа билмәдийи йаланлар» о гәдәр артыб ки, даһа Јер дә табламыр бу ағырлыға. Бәлкә, она ҝөрә йерләримизи верә-верә «йерлибаз» олмушуг. Сәнә чох еһтийаҹымыз вар… Дүнән дә һәсрәтиндә олмушуг, бу ҝүн дә һәсрәтиндәйик, сабаһ да һәсрәтиндә олаҹағыг… Бәлкә, Сән варлығына чөкмүш, нурунла зүлмәтә бүрүнмүш, мәнәвиййатларын үзәринә ишыг сачыб, бу бәлкәләр долайларындан бизләри кечирәсән… Елман Әлийев
Мәһәррәм Заман вә Елман Әлијевин аным мәрасими 31.02.2013
Мәһәррәм Заман вә Елман Әлијевлә әлагәли видео материаллар