Итирдик…Мәһәррәм Заманын хатирәсинә

Бу ҝүн, 08.08.2013-ҹү ил тарихиндә, онун 54 йашы олаҹагды…
9 йанвар 2013-ҹү ил. Саат 14:00. Мәһәррәм Заманын Нефтчиләр метросу йахынлығындакы кичик нәшриййаты. Гызлар өз ишләриндәдир, йазыб-позурлар…
Мәһәррәм рәһмәтлик Елман Әлийев һаггында “Бәс өлмәзлийә говушмаг неҹә олур ки…???” адлы бир мәгалә йазыб, “Уникал” гәзетинә журналист достумуз Фәрзуг Сейидбәйлийә интернет васитәси илә ҝөндәрир. 11 йанварда Елманын ад ҝүнүдүр, достлары 54 йашыны онсуз гейд етмәйә һазырлашырлар…

Мәһәррәмин кичик гардашы Етибар да офисдәдир. Мүәййән бир иш олмадығыны ҝөрүб бинанын күнҹүндәки Илгарын чайханасына ҝедиб чай ичмәк тәклифи едирик. Чай һәм дә бир бәһанәдир. Адәтимиз үзрә онунла һәм дә домино ойнамаға, ону уда билсәк , ҹирнатмаға чалышаҹағыг, дейә дүшүнүрәм… Лакин о, чайханайа ҝәлди, ойнамагдан да имтина етди, бир стәкан чай ичиб “нәвәм һазырлыгдадыр, ҝедирәм ону ҝөтүрәм ҝәләм,” дейиб ҝедир. Һәр һалда онун бу сөзләринә тәбии бахырыг вә ойуну чай ичә-ичә давам етдиририк. Бир саатдан да аз вахт кечир о, ҝери-бизим йанымыза гайыдыр вә “сиз һәлә ойнайырсыз ? Нәвәми йолдашым ҝәлмишди, о евә апарды…” дейир, Ойнамаг тәклиф едирик, разылашмыр, истәмирәм, дейир. Бир стәкан чай ичиб айаға галхыр. Мән бир аз тәәҹҹүбләнирәм. Гызларын ҝетмәсинә һәлә 2-3 саат вар, елә бир иши дә йохдур, домино да ойнамады, хейир ола ? Биз исә ойуна давам едиб хейли вахтдан сонра онун йанына гайыдырыг. Артыг саат 17-ни кечиб. Офисдә Мәһәррәмин досту актйор, әмәкдар артист Айдын Әлийев вә танымадығым бир йашлы адам
әйләшиб. Мәһәррәм Заманын йени чапдан чыхмыш “Махталы” романы барәдә сөһбәт едирләр. Мән дә йаваш-йаваш сөһбәтә гошулурам. Мәлум олар ки, танымадығым шәхсә (АР Халг Артисти Телман Әлийев) роман чох ҹидди тәсир едиб, әсәри йарадыҹылыг бахымындан чох ҹидди гиймәтләндирир вә әсәрин филм һалында екрана чыхарылмасынын ваҹиблийини дәфәләрлә вурғулайыр.
Сөһбәт доланыб милли мәнәви дәйәрләрә , онларын бу-ҝүнкү вәзиййәтинә вә горунмасынын үстүнә ҝәлир. Мән сөһбәти әлимдәки “Әдәбиййат гәзети”-нин 1990-ҹи илләрин әвәлләриндәки нөмрәләриндән бириндә мәрһум АМЕА-нын мухбир үзвү, ҝөркәмли әдәбиййатшүнас алим, Әзиз Мирәһмәдовун “Ҝүнаһымы бойнума алмаг истәйирәм” мәгаләсинин үстүнә ҝәтирирәм вә мәгалә һагда фикирләрими бөлүшүрәм: рәһмәтлик Әзиз мүәллим сағлығында бу мәгалә илә ССРИ дөнәминдә доғрулары олдуғу кими йох, тәзйиг, горху, дигтә алтында йаздығыны бойнуна алыр вә башга алимләрин дә бу ҹүр һәрәкәт етдийини билдирир. Өз етирафы илә дә елми-иҹтимаиййәти, зийалылары да бу йола дәвәт едиб, һеч олмаса бу ҝүн-мүстәгиллийимизин әбәди бәргәрар олдуғу дөврдә “дүзү-дүз”, “әйрини-әйри” тәгдим етмәйә-чағырыр. Офисдәкиләрин фикирләри үст-үстә дүшүр вә ейни заманда: “бу иши һамымыз етмәлийик, ҹаванлара, йени нәсилә доғру дүзҝүн чатдырмалыйыг”, гәрарына ҝәлирик.
Мәһәррәм һәмишәкиндән аз данышыр дейәсән, дейә дүшүнүрәм.
Саат 19:00-дур артыг, Етибар ҝедиб, Мәһәррәмлә Айдын елә офисдәҹә столларын үстүндә кичик гәлйаналты етмәйә һазырлыг ҝөрүрләр. Евдән мәнә зәнҝ ҝәлир, тәҹили ҝетмәлийәм, йанымда лазымы гәдәр пул да йохдур. Бәрк дә йағыш йағыр. Мәһәррәм мәнә
такси пулу да верир. Јолда Низами район бәләдиййәсинин сәдри Вүгар мәнә зәнҝ едиб дейир ки, иҹра башчысы мәзуниййәтдән гайыдан кими Мәһәррәм Заманла район иҹтимаййәтинин ҝөрүшүнү кечирмәк вә әсәрләринин мүзакирәсини тәшкил етмәк барәдә ҝөстәриш вериб… Евә чатандан сонра шәһәр телефону илә зәнҝ едиб бу мәлуматы она чатдырырам. Чохдан бу хәбәри ҝөзләдийини билирдим, анҹаг нә исә, бир о гәдәр дә севинмәди…
Сонралар Айдын мәнә данышды ки, о ахшам демәк олар ки, һеч ички дә ичмәди…
Саат 22:30. Султан Әлийев мәнә зәнҝ едиб дейир ки, Камил Мәһәррәмоғлу вә Шәмистан Әлизаманлы илә бир йердә айын 11-дә Елманла бағлы олаҹаг тәдбири сүфрә архасында мүзакирә едирләр вә Мәһәррәмин телефонундан танымадығы бир адам зәнҝ едиб дейир ки, О, 81№ -ли маршрут автобусу илә евә ҝедәркән хәстәләниб, вәзиййәти йахшы дейил. Тәҹили йардым чағырыблар, һәлә ҝәлиб чатмайыб. Һәмин адамла мән дә дәфәләрлә телефонла данышырам. Айдына зәнҝ едиб ондан ора ҝетмәйини хаһиш едирәм. Үмуми достумуз Ваһид Рзайевә зәнҝ едиб вәзиййәти чатдырырам. 28 май метросу йахынлығында ҝөрүшүб такси илә Бакыханов гәсәбәсинә (Разинә) доғру үз тутуруг, гар йағмаға башлайыб, мәнзил башына чатыб онун артыг дүнйасыны дәйишдийини өйрәнирик. Ханымы вә гызы да ордадыр, оғлу Илһам исә дәнзидә, ишдә…
Нә гәдәр өзүмү инандырмаға чалышсам да ки , бу ола билмәз, артыг О, бу һәйатда бизим арамызда йохдур.
Сонрадан мәлум олур ки, һәмин 81№-ли автобусда тәсадүфән әслән Махта кәндиндән олан онун һәмйерлиси Сәмәд адында бир шәхс дә олуб вә Мәһәррәм елә онун гуҹағындаҹа кечиниб.
Саат 24:00- тәҹили йардым машынынын арха бөлүмүндә рәһмәтлик Мәһәррәмин йанында Ваһид мүәллим, Айдын вә мән, аилә үзвләри исә габагдакы машында ону евинә апарырыг. Мән илк дәфәдир ки, Гарачухура, онларын евинә ҝедирәм. Бир аздан Султан да ҝәлиб чыхыр.
02:30 10 йанвар 2013-ҹү ил. Мөһкәм гар йағмаға башлайыб. Султанын машынында ҝеҹә бирҝә ҝери-шәһәрә гайыдырыг, о, һамымызы бир-бир евә чатдырыр.
Сәһәр ачылыр, һамымыз ора ҝәлирик, мөһкәм гар йағыр, човғундур.
10 йанвар 2013-ҹү ил:
Достларын, гоһумларын, танышларын көмәйи илә биртәһәр Илһамы дәниздән ҝәтирә билирик. Мәһәррәм Заман достларынын, йахынларынын, әһатәсиндә евдән ҝөтүрүлүр вә Һөвсан гәбиристанлығында дәфн едилир.
10 йанвар 2013ҹү ил. “Уникал” гәзетинин нөвбәти нөмрәси чапдан чыхыр вә орада йазычы-публисист “Гызыл Гәләм” мүкафаты лауреаты, ЫЫ груп Гарабағ мүһарибәси әлили , “АгРа” Елмин Инкишафына Дәстәк Иҹтимаи Бирлийинин идарә һейәтинин үзвү Мәһәррәм Заманын (Мәһәррәм Гәһрәман оғлу Замановун 08.08.1959-11.01.2013) ҝөркәмли зийалы Елман Ислам оғлу Әлийев (11.01.1959-17.09.2011) һаггында йаздығы “Бәс өлмәзлийә говушмаг неҹә олур ки…???” адлы мәгаләси чыхыр…
Биз исә буну бир аз сонра охуйаҹағыг…
Хәбәри олан бүтүн достлар, танышлар йас мәрасиминдә иштирак едирләр. Рүфәт мәндән сорушур: ”Махталы” романы нечә нүсхә чап олунушду? – дейирәм 400 нүсхә, дейир аздыр, бәлкә
ону йенидән чап етдирәк? Башга достлары: Ҹәфәр, Айдын, Ваһид Аслан, Акиф Азалп да бу сөһбәтә гошулурлар, сонда бу гәрара ҝәлирик ки, онун сечилмиш әсәрләрини чапа һазырлайыб нәшр етдирәк. Султан вә Ҹәфәр исә тәклиф едирләр ки, йанварын 11-дә баш тутмайан тәдбири айын сонунда кечирәк вә һәр икисини бир йердә йад едәк.
Достлары тәдбирә һазырлашырлар…
31.01 2013. Азәрбайҹанын ҝөркәмли алим вә зийалыларынын иштиракы илә “АгРа” ЕИДИБ-ин тәшкилаты дәстәйи илә Бакы шәһәри Нәриманов районунда “Дивани һикмәт” дейилән мәканда Мәһәррәм Заман вә Елман Әлийевин аным мәрасими кечирилир. Тәдбири һәр ики мәрһумун йахын досту, белә ишләрин устасы Камил Мәһәррәмоғлу апарыр. Мәрһумлар һаггында мүхтәлиф материаллар иштиракчылара пайланыр. Чохлу зийалылар, алимләр, достлар, гоһумлар топлашыб. Аилә үзвләри дә бурададыр. Иштирак едә билмәйәнләр дә вар. Ҝөркәмл театр усталары Айдын Әлийев вә Телман Әлийев иштирак едә билмәсәләр дә онларын иштиракы илә Камилин һазырладығы видео чарх ҝөстәрилир…
Азәрбайҹанын мөһтәшәм һимнинин охунмасы илә башлайан тәдбир, һәр ики мәрһумун аилә үзвләринин ТӘШӘККҮРЛӘР-и илә баша чатыр.
Бу арада Мәһәррәмин Нефтчиләр метросу йахынлығындакы нәшриййаты Хәтаи метросуна йахын бир йерә “АгРа” ЕИДИБ-ин йерләшдийи үнвана көчүрүлүр.
Мәһәррәм Заманын вәфатындан гырх ҝүн кечир, гәбиристанлыг зийарәтинә ҝедирик вә баш дашында онун “Мән беләйәм…” шериндән бу мисралары ҝөрүрүк:

Мән беләйәм…
Һагг йолунда өлүм олса ҝедәрәм,
Дүз сөзүмү йери ҝәлди дейәрәм.
Нәйим олса достларымла бөләрәм,
Бу вәрдишдән айрылмарам, билирәм.
Мән беләйәм, дәйишмәрәм билирәм.

Ваһид Рзайев: «Һәр бир йараныш йазыр өзүнә баш дашы!»

Мән Мәһәррәм Заманы 2011-ҹи илин сентйабр айынын сонундан, рәһмәтлик әзиз, ағыр, агил достум, сирдашым Елман Ислам оғлу Әлийевин вәфатындан сонра, мәрһум һаггында “Елман Әлийев олдуғу вә ҝөрүндүйү кими” китабыны онунла вә достларла бирҝә чапа һазырлайаркән ҹәми 15 айдан азҹа чох мүддәтдә әслән Неһрәмлиләр олан гоншум Ҹәфәр Һүмбәтов вә Камил Мәһәррәмоғлу васитәсилә танымышам… Бир дәфә Ҹәфәрә йарызарафат-йарыҹидди белә дедим: “Бу хәзинәни нийә ҝизләтмисән ?”, Ҹәфәр: “нә хәзинә?” дейәндә, “Мәһәррәми дейирәм да ай Ҹәфәр, бундан да бөйүк хәзинә олар ?”, ҹавабы вермишәм. Хәзинәни…,

хәзинәләримиздән бирини дә… итирдик…

Мирәләкбәр Сейидов, “АгРа” Елмин Инкишафына

Дәстәк Иҹтимаи Бирлийи идарә һейәтинин сәдри 08.08.2013