«Мемар Әҹәми Нахчывани йарадыҹылығында аһәнҝдарлыг” китабына мүәллиф Гадир Әлийевин сөзөнүсү
Сонсуз бир үммана бәнзәйән зәнҝин мәдәниййәт тарихимиз инсан зәкасынын мәһсулу олан надир елм, фәлсәфә вә сәнәт инҹиләри илә долудур. Халгымыз үчүн даими гүввәт вә гүрур дуйма гайнағы тәшкил едән бу тарихи инҹиләрин гейрәтлә арашдырылмасы, дәйәрләндирилмәси вә мүһафизә едилмәси йашадығымыз бу бөһранлы ҝүнләрдә сон дәрәҹә ваҹиб олан мүгәддәс вәзифәләримиздән биридир.
Мәдәниййәт тарихимизи бу ҝүн дә дөнә-дөнә диггәт вә һөрмәтлә арайанлар мин иллик тарихимизин ичиндән сүзүлүб ҝәлән вә бизи «биз» едән мәдәниййәтимиздә «ҝушәдашы» вәзифәсини ҝөрән бу әсәрләри тарихин гаранлыгларындан гуртарыб нәсилләрә чатдырмаға чалышмалыдырлар. Һәр нә олурса олсун бунларын деформасийасы нәтиҹә етибары илә ҹәмиййәти чөкмәйә сүрүкләр. Тарихин әнҝин дәринликләринә далдыгҹа дөврүнүн мадди мәдәниййәтләринин йүксәлмәсинә бахмайараг әски мәнәви дәйәрләри һечә йендийиндән чөкмүш нечә милләт вә халглардан ибрәт дәрси алмалыйыг.
Заман-заман бу әсәрләрин мәнасыны, онларын гурулушундакы фөвгәладә инҹәлийи, зәнҝин вә әнҝин әһатәни гаврамайан бир зүмрә өз дүнйаҝөрүшләринә вә иҹтимаи-сийаси гурулушун маһиййәтинә уйғун ҝөрмәдикләрини рәдд вә инкар етмишләр.
Бир чох фикир саһибләримиз дә буну илаһи бир гайнагдан ҝәлән һәгигәт вә һидайәт ишығы кими саламламыш, онларын форма вә гурулушундкы дәринлик вә инҹәликләри һаггы илә олдуғу кими дәрк етмәйә чалышмыш, бу инҹәликләри йараданларын «дилини» анламаға ҹәһд етмишләр.
Биз Әҹәми йарадыҹылығыны идракымызын вә билийимизин йетдийи гәдәр дәрк етмәйә чалышмыш, бунун нә гәдәр дәрин, мүхтәлиф елм саһәләри илә әлагәли олдуғуну гәтиййәтлә анламышыг. Бәшәриййәтин билҝи вә идрак даирәсинә ҝирән бүтүн елм вә фәнләрин бу шәкилләнмә илә әлагәли олдуғуну тәсвир етдикдән сонра һәлә кәшф едилмәмиш, адлары бәлли олмайан нечә ҝизли елмин бунунла әлагәли олдуғуну етираф едирик. Һәлә сирри ачылмамыш, дәрк едә билмәдикләримизин тамамланмасыны ҝәләҹәк нәсилләрин өһдәсинә бурахмышыг.
Арашдырма иши илләрин мәһсулу олса да шүбһәсиз нөгсансыз дейил. Охуҹулардан диләдийимиз ән сәмими арзу бу нөгсанларын мүәллифә билдирилмәсидир. Бу йолла онлар Бөйүк Әҹәминин йарадыҹылығы һаггында олан дүшүнҹәләримизин тамамланмасына хидмәт етмиш оларлар.
Сөзүмүн сонунда бу әсәрин һазырланмасында бөйүк хидмәти олан Азәрбайҹан МЕА-нын мүхбир үзвү Ҹәфәр Гийасийә өз дәрин тәшәккүрүмү билдирир, әсәрин йазылмасынын сәбәбкары олан, һагга говушан Азәрбайҹан МЕА-нын мәрһум әмәкдашлары Әбүлфәзл Һүсейнинин вә Тағы Гасымоғлунун унудулмаз хатирәсини һөрмәтлә йад едир, Аллаһдан (ҹ.ҹ) рәһмәт диләйирәм.
Гадир Әлийев. “МемарӘҹәми Нахчывани
йарадыҹылығында аһәнҝдарлыг”
китабы мүәллиф сөзөнүсү.
Бакы, “Шәрг-Гәрб”, 2007, сәһ.3
