“Biri var idi, biri yox idi…”

Turqut bəy Rza-zadə, nənəmiz də, deyərdi bizə nağıllar!   Belə başlardı nağıllar, “Biri vardı, biri yox…”.   Üç alma ilə, sonlanardı o, nağıllar!   “Göydən üç alma düşərdi, biri sənin, biri mənim, biri nağıla qulaq asanın” və ya,   “Göydən üç alma düşdü, biri sınin, biri mənim, biri nağıl deyənin”.   Qulaq asardlq nağıla, büşünərduk nağılla!    Göydə alma olmaz, alma […]

Dəmir yollarının avtomobil keçidlərində, mühərriklər sönür – niyə?

Yer üzündə, dəmir yolları xətləri, yük daşımalarında, çox mühüm yer tutur.   Həm yüklərin, həm sərnişin daşımalarında, sərfəli nəqliyyat növüdür!   Amma, bu nəqliyyat növünün, dəmir yolu, avtomobil keçidlərində tez-tez avtimobil mühərriklərinin sönməsi səbəbindən faciəvi, insan ölümü ilə nəticələnən, hallar baş verir.   Həmin keçidlərdə, avtomobil mühərriklərinin sönməsi halı, hələ də, müəmmalı olaraq qalmaqdadır!   Nə baş verir, avtomibil mühərriki […]

İrəvan pedaqoji mühiti: İrəvan kişi gimnaziyası, İrəvan müəllimlər seminariyası, İrəvan qız gimnaziyası

Əsası 1747-ci ildə  Mir Mehdi xan tərəfindən qoyulan İrəvan xanlığı Ağrıdağ ovasını, Göyçə gölünün  sahillərini, Araz çayını əhatə edirdi.  Xanlıq Naxçıvan və Maku xanlıqları ilə, Osmanlı İmperiyası, Kartli-Kaxetiya çarlığı, Borçalı, Qazax sultanlıqları və Qarabağ xanlığı ilə həmsərhəd olub. Xanlığın mərkəzi İrəvan şəhəri olub. Mənbələrə görə, İrəvan şəhərinin əsasını səfəvi sərkərdəsi Rəvanqulu xan qoymuşdur.İrəvan xanlığında türkdilli azərbaycanlıların yerli xalq olması danılmaz […]

Gülarə Munisin deyimləri

Munisin deyimləri  “Munisin deyimləri” müəllifin on səkkizinci kitabıdır. Kitaba G. Munisin müxtəlif vaxtlarda dediyi ana sözləri, nənə öyüdü, ibrətli və hikmətli kəlamları, gənclərə tövsiyyə və nəsihətləri cəm olunub. Kitabı yazmaqda məqsəd budur ki, tarixdə “Atalar sözləri” var, qoy “Ana sözü” də olsun. Şərqdə, bəlkə elə Qərbdə də, indiyə kimi “Analar sözü” adlı kitab və ya toplu olmayıb, bu hər deyimin […]

Sənətə ehtiramda vətəndaş qeyrəti

Musiqi mədəniyyətimizin qədimliyini söyləmək ümumi bir deyimdir. Bu ifadəni Azərbaycan mədəniyyətindən az-çox xəbəri olan hər bir kəs işlədə bilər. Burada «qədim» sözü bir qədər mücərrəd mə`na daşıyır. Onu elmi-nəzəri əsaslarla sübut etmək bir başqa məsələdir ki, bununla alimlərimiz məşğul olurlar. Məhz həmin alimlər qədimliyin tarixini də sübutlarla dəqiqləşdirirlər. Bir də var qədim mədəniyyət abidələrinə məhəbbətlə,  ehtiramla, vətəndaşlıq qeyrəti ilə onları […]

Su quyuları sistemi

Azərbaycan ərazisində ilkdən, su quyuları şəbəkəsi, mühüm mühəndis qurğuları hesab edilirdi! Bu su quyuları şəbəkələri, eyni vaxtda ərazinin Qədimiliyini bildirmək, ilkdən “Su ilə, suda xilas olduq”-anlamını bildirib, ərazini tarixləşdirmək mə’nası daşıyıb! Su quyuları, mürəkkəb mühəndis qurğuları olduğundan, o Kənkanlar (su quyusu qazanlar), mütləq yerin relyefini, süxurları, dərin qatların, xüsusiyyətini dəqiq bilənlər məşğul olardılar. Su quyularının bir neçə mə’nası olardı!  Quyular, […]

Susuz olmur, ola bilmir

Yer aləmində, Yer həyatında, bütün canlı varlıqlar, su əhatəsində – sudadır! Ağac barsız, meyvəsiz ola bilər, amma susuz ola bilməz! İnsan vücudu özünü, qidadan məhdud edə bilər (mərhumiyyət olmaz), amma Susuz ola bilməz! Səbəb? Yer üzündə və planetin dərin qatlarında, gedən bütün fiziki proseslərin aparıcısı, nizamlayıcısı, Sudur!  İnsan və canlı, vücudunun əsas daşıyıcısı sudur ki, o qanın miqdarını, hücrə və […]

Ürək və qan

Canlının vücudu o qədər dəqiq və o qədər artıq ehtiyat (resurs), qədəri ilə Yaradılıb ki, Canlını Ürək yox, vücudda olan qan qədəri (İnsanda 5 – litr), canlı edir! Canlı, insan vücudunu, Qan və ya Ürək tərk etmir ki, canlı yer həyatı ilə, vidalaşsın! Canlının Yer üzünü tərk etməsinə, Ona ayrılan “İşıq payı (Ruhi İşıq)”, tərk edir, insan da, canlı da […]

Yallı adlarında qədim dilimiz və tariximiz

 Bütöv Azərbaycanımızın bir parçası olan qədim Naxçıvan torpağı, bəşər tarixi və mədəniyyətinə öz arxeoloji abidələri, qayaüstü rəsmləri, yazı nümunələri ilə qiymətli elmi yeniliklər verməklə yanaşı, musiqi mədəniyyətimizin özünəməxsus inciləri ilə də dunyanı heyrətləndirməkdədir.        Azərbaycan müsiqi və xoreoqrafiya  sənətinin əvəzsiz incilərindən olub tarixi ilk tünc dövründən də  qabağa  gedən yallıların Naxçıvanda ümum Azərbaycan yallılarından  fərqli  ifadə  forma və imkanları əski […]

Qədim türklərin maddi mədəniyyəti və yazılı abidələri

“…Türk bəyləri! Millət! Eşidin! Üstdə Göy basmasa, altda yer dəlinməsə Türk milləti, sənin elini, sənin adətini kim poza bilir?  Ey Türk milləti! Titrə və özünə dön!…Mən millətə yaxşı vaxtında xaqan olmadım…Az milləti çox, ac milləti tox etdim. Geyimsiz milləti geyimli, yoxsul milləti bəy etdim…[1, s.111-117]” Bilgə xaqan(VIII yüzillik) Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra tariximizə, mədəni irsimizə dövlətimiz böyük önəm verir. Demək […]

1 16 17 18 19 20 51