Nəm, Su və Zərrə

Yer planetinin ən əsas komponentlərindən biri də sudur. İlk baxışda su dadsız, rəngsiz ağ mayedir. Amma bu zahirdə olan görünüşüdür. Su ışığın toplum birliyi və yaddaş daşıyıcısıdır. Sudan istifadə etmək böyük cavabdehlik tələb edər. Tək əl – üzümüzü yumaqla suya diqqətli mehriban olaq. Hər dəfə ovuclarımızdakı su yığını eyni vaxtda düşüncələrimiz, davranışlarımız keçib, köçür su yaddaşına o isə axıb qovuşur […]

Gəlmişəm!

Baktrianam, yə’ni şütür – güvənli (iki donqarlı) Avrasiya dəvəsiyəm (bax: “Ayağı qabarlılar. Tərcümeyi-halım”). Dəvə durdu – dam yıxdı, deyiblər. Kimsənin damını uçurmaqla, evini yıxmaqla aram yoxdur. Köşək ikən arvananın – ağ dəvənin halal südünü əmmişəm. Dəvəni toya çağırıblar, anlayıb: ya suya göndərəcəklər, ya da oduna – ağır zəhmətə öyrəşmiş candır. “Baktrian”ın da məramı elmi və mədəni bilikləri yaymaqdır – bundan […]

Əmanətə xəyanət

Tarixi saxtakarlıq 2008-ci il oktyabr ayının 21 də Alfred Nobelin anadan olmasının 175-ci illiyi tamam olur. (2013-cü il, həmin tarixdə Alfred Nobelin anadan olmasının 180-ci illiyi tamam olur: B. Tahirbəyov). Əmanətə xəyanət Alfred Bernhard Nobelin anadan olmasının 175-illiyidir XIX əsrin ikinci yarısında Rusiyada fəaliyyət göstərmiş isvecli ixtiraçı və sahibkar Alfred Nobel ölümündən bir il qabaq vəsiyyət etmişdir ki, bütün var-dövləti […]

Maddə -“ var oldu” halı yox, “var olsun” halıdır

     Maddə bir adlı, çox mənalıdır. Maddə var olmanın fiziki-kimyəvi halıdır. Riyazi-həndəsi halı deyil. Varlığında, bütün məlum və naməlumların məzmuisi halıdır. Maddə məzmuisi aləmlərin işıq toplum halıdır. Maddə -“ var oldu” halı yox, “var olsun” halıdır. Maddə ətrafın halına görə dəyişilə bilmir. O, ətrafın həmahəng halına uyğunlaşdırılma halını dəyişə bilən halıdır. Dəyişdiyi qədərində də yenə də naməlum məzmuisidir.    […]

Azərbaycan arxivşünaslığının atlantı

“Arxiv işlərinə gərək çox ciddi fikir verək. Bir tərəfdən ona görə ki, bu, xalqımızın tarixini əks etdirən yeganə mənbədir. İkinci də ona görə ki, tariximizi təhrif edənlərin qarşısını almaq üçün çox mühüm amildir.” HEYDƏR ƏLİYEV   Ötən əsrin 80-ci illərində televiziya ekranlarında Belarus istehsalı olan, İvan Şamyakinin eyniadlı romanı əsasında Aleksandr Qutkoviçin çəkdiyi səkkiz seriyalı “Atlantlar və kariatidalar” filmi nümayiş […]

Kütlə, çəki, sürətlər

İndiki dövrdə təyyarələr insanlara hərəkət köməkçisidir. Amma təyyarələr ancaq qanad və gövdəsinə görə uçmurlar. Bu təyyarələrə mühərrik gücünə görə hərəkət sürəti verilir və aerodinamika qanunları nəzərə alınır. Avtomobillər böyük sürətə uyğunlaşanda havalanırlar yəni yer səthindən ayrılırlar və s. Yer planetinin çəkisi varmı? Əgər kütlə varsa, çəki də vardır! Amma yer kürəsi günəş ətrafında hərəkət sürətinə görə yer planetinin xüsusi çəkisi […]

Yaranış–xilas

   Tarix – keçmişin güzgüsü, gələcəyin istinad və istiqamət nöqtəsidir. Bunu belə ifadə etsək yəqin ki, yanılmarıq. İnsan şüuru inkişaf etdikcə onun tarixə marağı, keçmişi öyrənmək həvəsi, daha da artıqdır. Əlbəttə ki, bu da səbəbsiz deyil, axı insan həmişə necə yarandığı ilə ciddi cəhdlə maraqlanıb. Milyon illərdir düşünürük biz insanlar necə və hansı şəraitdə dünyaya gəlmişik? Sualın cavabı “Darvin nəzəriyyəsi” […]

“SPİRAL”

Naxçıvanda “Gəmiqaya”da daş üzərində çox qədim təsvirdən.    Hər bir yaranış məcburiyyətdən yox, zəruriyyətdən yaranır. Hər bir varlıq İlkini dərk edib axtarmaq istəməsi məcburiyyətdən  yox, zəruriyyət üzərindən mövcuddur.Böyük partlayışdan kainata ilkin səs yaddaşı, söz yaddaşı, ahəng yaddaşı və rəng yaddaşında bir mütləqlik yaddaş daşıyıcısı oldu.       Başlanğıc nöqtədən ( ekspansiya) sürət başlayır. O başlanğıc nöqtə bütün yaranmış və yaranacaq […]

Səs niyə, rəng niyə, söz niyə…

1. Elm – elmdədir. Tədqiqat, araşdırma elmdədir. Nəticələr elmdədir. Bəşəriyyət  elm  əhatəsində, elmdədir. Elmi dərəcə, elmi titul sondadır. 2. Elm, dilçilik, təbiət və ardıcıl fiziki hallar Kainat nizamında olmasa idi, insan bu məfhumları bu qədər dəqiqliklə yaratmaq gücünə malik ola bilərdimi? 3. İnsan yaranışı, Kainatın etalonudur. İnsan keyfiyyət yox, çox yüksək yaranış etalonudur. Niyədir insan? Etalon olmalı insan. 4. Dünya “Sözdə” – deyil, sözlədir. […]

Səs niyə, rəng niyə, söz niyə…

1. Elm – elmdədir. Tədqiqat, araşdırma elmdədir. Nəticələr elmdədir. Bəşəriyyət  elm  əhatəsində, elmdədir. Elmi dərəcə, elmi titul sondadır. 2. Elm, dilçilik, təbiət və ardıcıl fiziki hallar Kainat nizamında olmasa idi, insan bu məfhumları bu qədər dəqiqliklə yaratmaq gücünə malik ola bilərdimi? 3. İnsan yaranışı, Kainatın etalonudur. İnsan keyfiyyət yox, çox yüksək yaranış etalonudur. Niyədir insan? Etalon olmalı insan. 4. Dünya […]

1 2 3 4 5