Nizami Zöhrabini tanıyaq!

Nizami Zöhrabi 1955-ci ildə Yardımlı rayonunun Xanbulaq kəndində anadan olub. 1981-ci ildə M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunu bitirib. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.

Həzrəti Muhəmmədin (s.ə.v.) həyatından bəhs edən “Məkkədən doğan Günəş” adlı 2 hissəli poemasının I hissəsi 2002-ci ildə, II hissəsi 2003-cü ildə, I və II hissələr bir kitab halında 2004-cü ildə oxuculara təqdim olunub.

Ölkəmizdə və onun hüdudlarından kənarda oxucu rəğbəti qazanmış bu əsər oxucuların marağı nəzərə alınaraq, bundan öncə 2004-cü ildə (2 dəfə), 2005, 2006, 2007 və 2013-cü illərdə çap olunub.(toplam 7 dəfə)

Bu əsər haqqında Türkiyə, İran, İraq, Misir, BƏƏ, Tacikistan, Qazaxıstan, Özbəkistan və Suriyanın müxtəlif TV kanallarıyla verilişlər yayımlanmışdır. Bundan başqa, şairin İstanbulun fəthindən bəhs edən “Fateh” poeması 2004-2007-ci illərdə 5 dəfə Azərbaycanda, 2006-cı ildə Türkiyədə (İz yayıncılık – İstanbul) və Türk dünyasının əvəzsiz öndəri Atatürkə həsr edilmiş “Ulu Türkün Öndəri” poeması 2010-cu ildə Ankarada T.C. Atatürk Araşdırmalar Mərkəzi tərəfindən nəşr edilmişdir.

2008-ci ildə Erciyes Universitetində (Kayseri şəhəri) onun ədəbi fəaliyyətinə həsr olunmuş “Azərbaycandan Anadoluya uzanan şair: Nizami Zöhrabi” konfransı təşkil olunmuşdur. “Fateh” və “Ulu Türkün Öndəri” əsərlərinin radioteatrı Azərbaycan Dövlət Radiosu tərəfindən hazırlanıb səsləndirilmişdir.

Azərbaycanda Atatürkə həsr edilmiş ilk və hələlik tək olan “Dünya durduqca yaşa” adlı marşın da sözləri Nizami Zöhrabiyə aiddir.

Həzrəti Muhəmmədə (s.ə.v.) həsr olunmuş “Nəti Şərif” şeir müsabiqəsində və  Atatürkə həsr olunmuş şeir müsabiqəsində mükafat almışdır.

Üç övlad atasıdır.

18 iyul 2016-cı il tarixində Bakı şəhərində qəflətən vəfat etmişdir.                       

Tərcümə etdiyi əsərlər (8 kitab)

1.       Orxan Kamal – “Cəmilə”, “Yad qızı”, “Qürbət quşları” romanları

2.       Enis Batur – “Alma” romanı

3.       Allen Karr – “Siqareti tərgitməyin asan yolu”

4.       Mümin Sekman – “Hər şey səninlə başlar”

5.       Əhməd Batman – “Səhər yuxum” romanı

6.       Mustafa İsen, Ali Fuat Bilkan və Isınsu Tuba Durmuş – “Sultanların şeirləri şeirlərin sultanları” (Türk dünyasının            şair hökmdarlarının əsərlərindən nümunələrin yer aldığı bu kitab Türkdilli ölkələrin liderlərinin Qəbələ Zirvə            Toplantısında  (2013) ölkə başçılarına təqdim edilmişdir)

Naşiri olduğu kitablar (9 kitab)

1.       Yusuf Akçuraoğlu – “Türkçülüyün tarixi”

2.       Aybəniz  Kəngərli – “Turanın bir eli və yalnız bir dili var”

3.       Haldun Taner – “Günün adamı”

4.       Haldun Taner  – ”Hekayələr”

5.       Yusuf Gedikli – “Şəhriyar və türkçə bütün şeirləri”

6.       Şefik Can – “Məsnəvi”dən seçmələr”

7.     Əhməd Camaləddin – “Torlakyan davası” (Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin ilk Daxili İşlər Naziri Behbudxan                Cavanşirin İstanbulda qətlə yetirilməsi və qatil Mısak Torlakyanla bağlı İngilis İşğal Məhkəməsi tərəfindən                    həyata keçirilən  məhkəmə prosesi)

8.       Memduh Şevket Esendal – “Hekayələr”

9.       Orxan Aras – “Xoş gördük, gözəl yurdum”

          Redaktordan:Nizami Zöhrabinin yaradıcılığı ilə Sizi tanış etməyə çalışacağıq.Hazırda müəllifin “Ulu Türkün                 Öndəri” poemasından,türk dilində CUMHURİYET’İN İLANI bölümünü təqdim edirik..(Türk dilinə tərcümə                     müəllifin özünə məxsusdur)

Nizami Zöhrabi

CUMHURİYET’İN İLANI

Türkiye karar tutup ülkeler toplusunda,

Yeni devlet yapardı ezeli ulusunda.

Almayarak içine ne kötüyü, ne şerri,

Bir memleket yapardı en sivil, en beşeri.

Oldu yeni devletin bir işi en güzel iş,

Yaptı Anayasada kuruluşa düzeliş.

Doldurdu Kemal Paşa ondaki her boşluğu,

Sultan yok, millet oldu her cümlenin başlığı.

Dümenini gençliğe verirdi kavi devlet,

Hilafetin yerine gelen dünyevi devlet.

Bağımsız devletini Türk yarada yarada

Hükümetin yerini ayırdı Ankara’da.

Bütün haritalara yazıldı yeni başkent,

Bakü’ye, Almatı’ya, Aşkabat’a kardeş kent.

Bütün kürre-yi arza açarak kucağını

Türkiye yaşıyordu devirimler çağını.

Türk koymuştu ortaya kafasında olanı,

Kalırdı kararının bu dünyaya ilanı.

En değerli devrimi kendisiyle nitekim

Getirirdi Türk için yirmi dokuzu Ekim.

* * *

Büyük Millet Meclisi… alçak, ufacık bina,

Kapısı herkeslerin yüzüne açık bina.

O gün burdan doğardı güneşi Ulu Türk’ün,

Karanlıktan çıkardı ışığa yolu Türk’ün.

Açılırdı Türklüğün önünde yeni fasıl,

Onun arzu dileği olurdu o gün hasıl.

Türk bir görev yapardı en iyi, en fariza,

Yeni devre girerdi yarışma, mübareze1.

Tarihin derslerinin farkına vara vara

Muhkem temel atardı güvenli sabahlara.

Meclis akşamdan beri arasız çalışırdı,

Yürekler Türk aşkıyla yanardı, alışırdı.

İş yapardı şevk ile mecliste her bir üye,

Kalmıyordu arada çözümsüz hiç bir niye.

Milletin talihinden bahseden müzakere

Şans verirdi varlıya, ortababa, fakire.

Yüz yılların kösteği olurdu çilik çilik2,

Silinirdi aradan cehalet, gericilik.

Her bir kötü adeti Meclis çekerdi dara,

Gelirdi Türkiye’de yenilik iktidara.

Gelirdi memlekete berat ile bu Ekim,

Dertlerin devasını getirirdi bir hekim.

 

_{1 Mübareze: mücadele.}

_{2 Çilik çilik olmak: çelik çelik olmak, paramparça olmak}

 

Dayayıp Kemal Paşa sinesini kürsüye

Verirdi bu kürsüden cehaleti gür suya.

Durup yüce makamda Türk oğlu Türk şahane

Bir tek meclise değil, arz ederdi cihana:

–Allah ilk yaratışta halk etmiş herkesi hür,

Türk alın yazısına amelle vurmuş mühür.

Bakarak bu cihana basiret gözü ile,

Aydınlatmış zulmeti kalbinin közü ile.

Böyle olmuş ezelden Türkçülüğün tabiri,

Özgeye kul olmaktan üstün tutmuş kabiri.

Türk’ün özge kanından olmasa karışığı,

Zulmetten çıkmak için içte bulur ışığı.

Mahşere dek kalacak Türk sadık bu kurala,

Diyor, nerde ben olsam, gerek orda nur ola!

Türk olan her insanın hürriyet içindedir,

Onun isteği boyda, Türklüğü biçimdedir.

İster Doğuda olsun, ister olsun Batıda,

İster o, atlı olsun, ister ölsün atı da,

Çekecek Hak harbine içindeki aşk onu,

Konuların içinde bu olacak baş konu.

Zaman onu çekende sert sınağa her defa

Hıfzedip Türkiye’yi kurala olan vefa.

Türk’ün güneşi asla ebediyen batmadı,

Tarihin arşivine zaman onu atmadı.

O güneş gurup eder tazeden doğmak için,

Al şafaklar selinde zulmeti boğmak için.

Türk bu gün de yaşıyor o günlerden birini,

Dünyaya beyan edip mükemmel eserini.

Barış diyor milletim hem yurtta, hem cihanda,

Kan kokulu olmasın havamız birce an da.

Verir eski düşünce yerini çağdaşlığa,

Sesliyoruz dünyayı dostluğa, gardaşlığa.

Bu günden egemenlik olur millete ait,

Kalmıyor bu konuda ne bir şart, ne bir kayıt.

Yine evvelki gibi Türklerle bir arada

Yaşam hakkı veririz öteki halklara da.

Fark koymadan cinsine, mesleğine, yaşına,

Devlet aynı hukuku verir vatandaşına.

Değiliz ne milletin, ne mezhebin farkında,

Kanundur muhafızı lisanın da, ırkın da.

Olacak her gelen gün evvelki günlerden ak,

Gülistana dönecek bu güzel ana toprak.

Halkın göğsüne sevinç dolacak ferah ferah,

Geçmişi hatırlayıp çekmez hiç bir nefer ah.

Bugünden sona erer Türklerin tenezzülü,

Vuracak zafer ile Türk başa bu yüzyılı.

Olmayacak Türkiye Türklerin son devleti

Götürecek ardınca en azı on devleti.

Güneşli sabahlara çektiğimiz katarda

Başkurt da yer bulacak kendisine, Tatar da.

Al güneşten saçılan şafak selinde, nurda

Parlayacak Hakas da, parlayacak Uygur da.

Olacak tüm Türklerin sözü bir, nefesi bir,

Seslese, ses verecek Anadolu’ya Sibir.

Birleşecek Türklüğün başı ile bedeni,

Çözecek Türk birliği dünyada her nedeni.

Türkistan olacaktır bu birliğin küreği,

Koca Türkiye beyni, Azerbaycan yüreği.

Bütün beşeriyetin yaptığını bin yıla

Türk yapacak bir asra içindeki «ben» ile.

Çatacak onun eli yerden yıldıza, aya,

Emniyet getirecek Türk birliği dünyaya.

Değişecek o zaman Türklere olan açı,

Olacak Türk’ten daim dünyanın ihtiyacı.

Dünya anlayacak ki, hayat barıştan geçer,

Adaletli bölgüden, düzgün yarıştan geçer,

Deyip o, iç geçirdi, vermemiş azca ara

Bir ses geldi Meclisten: –Alkış böyle mimara.

Alkış, bin alkış olsun devlet kuran kişiye,

Esaret zincirini koldan kıran kişiye.

Layıktır kendin gibi eserin de alkışa,

Anılacak her zaman adın vatanla koşa.

Kemal Paşa bildirdi bu yerde iradını,

Dedi: –Çekin o zaman Türk’ün bir bir adını.

Hazretler, tek adıma bağlamayın her işi,

Değil bu yaptığımız bir kişi, bir er işi.

Mimarı ben olsam da, kuranı milletimdir,

Dağı gösteren benim, yaranı milletimdir.

Kurduğumuz bu devlet Türklüğün eseridir,

Dinayetin, birliğin, berkliğin eseridir.

Renk aldı bayrağımız kandan Çanakkale’de,

Gıpta eder o renge karanfil de, lale de.

Her karış toprağını Türk kanıyla suvardı,

Geçip kan denizinden ali maksada vardı.

Bölünmedik bu yolda biz sağcıya, solcuya,

Döndük vatan namına hepimiz bir yolcuya.

Ayrı ayrı fert idik, birleşerek biz olduk,

Küçük küçük damladan büyüyüp deniz olduk.

Azmimizle baş tuttu pak arzu, ulvi niyet,

Yaşasın milletimiz, yaşasın Cumhuriyet!

Her bir Türk’ün payı var yaşanan bu sevinçte,

Yaraşır Ulu Türk’e bu bayram da, övünç de.

Bugün her bir Türk gibi bayramı kutlu Türk’üm

Ölmem, milletim derse: –Ah, ben ne mutlu Türk’üm!