Дирәдөјмә (гайышҝирмә, гайышдантутма, …)
Гәмбәр Мәһәррәм оғлу Ҹәфәров 1957-ҹи илин май айынын 15-дә Ҝөйчә Маһалынын Арданыш кәндиндә анадан олмушдур. Тәһсилини Арданыш кәнд орта мәктәбиндә алмышдыр (1964-1974). О, 1974-1977-ҹи илләрдә Б. Сәрдаров адына машынгайырма заводунда торначы ишләмишдир. 1977-1979–ҹу илләрдә Печора вә Коҹтрома шәһәрләриндә һәрби хидмәт етмишдир.
1980-ҹи илдә Азәрбайҹан Дөвләт Бәдән Тәрбийәси Институтуна дахил олмуш, улу өндәр Һ.Әлийевин тәшәббүсү илә 1983-ҹү илдә тәһсилини давам етдирмәк үчүн Мәркәзи Москва Дөвләт Бәдән Тәдбийәси Институтуна ҝөндәрилмишдир. 1986-ҹы илдә һәмин Инстититуту фәргләнмә диплому илә битирәрәк Азәрбайҹан Идман Комитәсиндә методист, даһа сонралар Азәрбайҹан Дөвләт Бәдән Тәрбийәси Институтунда баш лаборант, мүәллим, баш мүәллим, досент вәзифәләриндә чалышмышдыр.
Һазырда, Азәрбайҹан Дөвләт Бәдән Тәрбийәси Институтунун тәкмүбаризлик идман нөвләри факүлтәсинин декан мүавини вәзифәсиндә чалышыр. Г.Ҹәфәров йунан-рома ҝүләши үзрә идман устасы, Азәрбайҹан Республикасынын әмәкдар мәшгчиси, Фәхри Бәдән Тәрбийәси вә Идман Ишчиси, ССРИ Бәдән Тәрбийәси вә Идман Әлачысы, педагоҝика үзрә фәлсәфә доктору, досент, Галагапы (ҜО) Федерасийасынын Президентидир. 60-дан чох елми мәгаләнин, о ҹүмләдән дәрслик, дәрс вәсаити вә методики төвсиййәнин мүәллифидир.
ДЫРӘДӨЈМӘ(гайышҝирмә, гайышдантутма, …)
Тәркиби 5 ойунчудан (4 ойунчу да ола биләр, бу заман көмәкчи олмур, һәр кәс өз кәмәрини горуйур) ибарәт ики командайа бөлүнүб, 4х4 вә йа диҝәр өлчүлү бир квадрат (даирә дә чәкмәк олар) хәттчәкилир. Һансы команданын хәттин ичәрисиндә вәкәнарындагалмасынапүшк атылыр. Пүшкә ҝөрә квадратын(даирәнин) ичәрисинә дүшән команда үзвләриндән дөрдү күнҹләрдә дайанмагла һәр бири айағынын алтына бир кәмәр гойур вә һәмин кәмәри кәнардакы команда ойунчуларынын ҝөтүрмәсиндән горуйур. Бешинҹи ойунчу исә команданын капитаны кими бүтүн йолдашларыны нәзарәтдә сахлайыр, шәраитә уйғун онларын кәмәри сахламаларына вә рәгибин айагла вурулмасына көмәк едир. Хәтдән кәнарда галанлар кәмәрләриҝөтүрмәйәчалышырлар.Квадратдакы(даирәдәки) ойунчулар исә кәнардакылары айагла вурмаға, кәмәрләриҝөтүрмәйәйол вермәмәйә чалышырлар. Квадратын(даирәнин) ичәрисиндә оланлар кәнардакы ойунчулардан бирини вә йа бир нечәсини айагла вурса, ичәридәки команда кәнара чыхыр, кәнардакылар исә ичәрийәҝирирләр.
Кәнардакы ойунчу ичәридәкиләрдән бирини әли илә тутуб даирәдән чыхара билсә, ону өзү кәнарда сахлайарса вә йа диҝәр бир ойунчу йолдашынаһәвалә едиб сахладарса, онун горудуғу саһибсиз галмыш кәмәринҝөтүрүлмәси асанлашыр. Бу вахт ичәридәки ойунчуларһәм өз кәмәрләрини, һәм дәчөлдәәсир олан команда йолдашынын кәмәрини горумалы олурлар. Јахуд әксинә, ичәридәкиләр кәнардакылардан бирини тутуб хәттин ичинә чәкәрәк айағына тохунса, командалар йерләрини дәйишмәли олур. Квадратдан(даирәдән) кәнардакы ойунчулардан бири кәмәри(вә йа кәмәрләри) әлә кечирсә, хәттин ичәрисиндә олан ойунчулары кәмәрлә вуруб, айаглары алтындакы кәмәрләри кәнара чыхарыб ҝөтүрмәйәчалышырлар. Кәмәрләрин һамысы ҝөтүрүлдүкдә ичәридәкиләри кәмәрлә дөйүрләр.
Квадратдан(даирәдән) чыхыб гачмаг, ондан кәнарда ойунчуну вурмаг гадағандыр.Ичәридәкиләрин айагларындан бири хәттән кәнарачыхмамаг шәрти илә рәгиб ойунчуну диҝәр айағы илә вурана гәдәр кәнардакы ойунчулар ичәридәкиләри кәмәрлә дөйүрләр. Ичәридәкиләр кәмәрлә вуруларкән кәмәр рәгиб командадан алынарса онлар да кәмәрлә өзләрини горуйа биләрләр, кәмәри-кәмәрә вә йахуд ойунчунун әл-айағына долашдырыб ичәри чәкә биләр вә онлары дөйә биләрләр. Әҝәр ичәридәки ойунчу айағы илә кәнардакы ойунчулардан бирини белә вурарса, командалар йерләрини дәйишәрәк ойуну йенидән башлайырлар.
ҸәфәровГәмбәрМәһәррәм оғлу
Педагоҝика үзрә фәлсәфә доктору, Азәрбайҹан
Дөвләт Бәдән Тәрбийәси Институтунун досенти
Бу ойун Азәрбайҹанын мүхтәлиф йерләриндә фәргли адларла адлансада, ойунун әсас гайдалары демәколар ки, ейнидир.
