Јер үзү вә инсан фактору
Јер үзү вә инсан фактору.
Мин илләрлә планетимиз дағынтылара, фаҹиәләрә, бир – бирини әвәзләйән сағалмаз хәстәликләрә дүчар олуб. Бу һаллар һәлә дә давам етмәдәдир!
I.Етинасызлыгларымыз.
Бу һаллар арасында сәбәбләри арашдырмаг истәдим. Тарихләр, елмләр, мүһарибәләр,
инанҹлар да бәшәриййәти бирлийә ҝәтирә билмәди.
Сәбәбләр нә иди?
Инсанларын бир – биринә гаршы етинасызлыглары, тәшәккүрсүзлүйү, йер үзүнә һакими
– мүтләглик иддиалары! Әтрафа, варлыглара етинасызлыгларын нәтиҹәләри иди. Инсанлар арасына дүшүнүлмүш йалан, ифтира йаймаг анҹаг вә анҹаг мәдә, пул, ганлы зоракылыглар, елмсизлик, инсаны инсан гаршысында бир аҹиз гул гәдәринә йендирмәк мәгсәди дашыйыб. Онларын әксинә исә, сағалмаз хәстәликләр, дашгынлар, уғурсузлуглар каинатдан бәшәриййәтә бир ҹәза кими ҝөндәрилди.
Бунлар һеч дә еколоҝийа, тәбиәт һадисәләри дейилди.
Бунлар бәшәриййәтә хәбәрдарлыглар иди.
II. Борҹлу инсан.
Әсрләрлә бәшәриййәти о гәдәр иҹтимаи давраныш, дүшүнҹә, зоракылыгларла мәҹбури борҹлу едибләр ки, инсан инсанын, каинатын гаршысында тәфәккүрү вә борҹунун нәдән ибарәт олдуғуну тамамилә унудуб. Елә бир мәрһәләйә ҹан атырыг ки, олан һәгигәтләри дә унудаг. Һәр бир һалын “сонсуз гәдәриндә дәйәрсиз вә мәнасыздыр” анлайышларына сүрүкләнирик. Инсан фәргләрдә йох, ФӘРДЛӘРДӘДИР. О, даһа да йүксәкликләрдәдир. Амма өлчү вә мәсафә мейарына сығмайан инсан “мән нийә йаранмышам” суалы илә үсйана галхыб.
III. Ҹаһиллик вә камиллик.
Ҹаһиллик камиллик гаршысында аҹиз олмалыйкән, камиллик ҹаһиллик гаршысында аҹиз олубдур, санки арадан узаглашыб йох олубдур.
Бәшәр бәшәри дәрк етмәк истәмир – бу, гәрибәдир!
Бәшәриййәт арасындан меһрибанчылыглар узаг олубдур – бу, гәрибәдир!
Бәшәр өзүнү бәшәрилийинин нәдән ибарәт олдуғуну дәрк едә билмир – бу гәрибәдир!
Јер үзүндә олан дағынтылар ҝөзү өнүндәдир, ҝөрмәк истәмир – бу, гәрибәдир!
Бәшәр бир – бири арасында сүлһү ҝөрмәк истәйир, сүлһү ҝөрмәк истәмәйәнләр дә вар – бу, гәрибәдир!
Гитәләр дағынтылар арасындадыр, санки йер үзү сүрүнмәдәдир, бәшәр бу һаллары дәрк едә билмир – бу, гәрибәдир!
Бу дағынтылар – арамсыз йағышлар, дөзүлмәз истиләр, сәфаләт, хәстәликләр бәшәрә бир әламәтдир, дәрк едә билмир – бу, гәрибәдир!
Чүнки инсанла инсан арасында, әтрафдакылара етинасызлыгларын, тәшәккүрсүзлүйүн нәтиҹәсидир – бу исә гәрибә дейил!
Фәсилләр дә даһа инсанларла үз – үзә дурмададыр! Индики мәрһәләдә (2007 – 2010 – ҹу илләр) бүтүн тәдавүл васитәси олан пул сайы йериндәдир, лакин инсанын фәда олмаг истәдийи пул да ондан үз дөндәрир, о да бир бирлийә йығышмыр! Инсанлар тәдавүл васитәси олан пул йохлуғунун үсйанына галхыб! Санки пул да йер үзүндән үз дөндәриб.
Бунлар исә иттиһам дейил, нәтиҹәдир!
Нә гәдәр гәрарлар, мүзакирәләр етсәләр дә, орада бәшәриййәт адына, “рифаһ вә инсан варлығы” анлайышы йохдур, гитәләр фаҹиәләрә бүрәлидир. Бу ҝедиш вә давранышларла йер үзү бир ҹәһәннәмә дөнүр, бәшәриййәт санки “гара варлығы” чағырмагдадыр.
IV. Хилас вармы?
Јер үзү хилас ола биләрми?
Олар!
Тәшәккүрлүмүдүр инсан:
-әйниндәки палтарына;
-йеридийи күчәсинә;
-отурдуғу стулуна;
-айағындакы айаггабысына;
-буҝүнкү гидасына;
-өз достуна;
-өз әразисинә;
-ҝеҹәсинә, ҝүндүзүнә;
-йер үзүнә…
…Каинат, мәләкләр йаранмышлара рәһмлидирләр! Каинатдан мүвәггәти мәһдудиййәтләр мәһрумиййәтләр дейил, мәрһумиййәтләр исә мәһдудиййәтләр дейил, ей бәшәриййәт!
Ваһид Рзайев
