Ҝөркәмли зийалы Елман ислам оғлу Әлийевин вәфатындан 2 ил кечир…
Елман Әлийев Ким иди?…
“Елман Әлийев: Олдуғу вә ҝөрүндүйү кими” китабындан:
Елман Әлийев һаггында
Әлийев Елман Ислам оғлу 1959-ҹу ил йанварын 11-дә Нахчыван шәһәриндә анадан олмушдур. 1966-1976-ҹы илләрдә охудуғу Н. Туси адына 9 сайлы орта мәктәб өз әлачы шаҝирдиндә, ейни заманда, даһи астрофизик вә бөйүк философун ирсинә дәрин мәһәббәт ойатмыш, Ҹ. Мәммәдгулузадә адына 2 сайлы орта мәктәб исә нүмунәви йенийетмәйә Молла Нәсрәддинә хас һазырҹаваблыг вә хейирхаһлыг ашыламышдыр.
1976-ҹы илдә Азәрбайҹан Нефт-Кимйа Институтунун Идарәетмә системләринин автоматлашдырылмасы факүлтәсинә дахил олмуш, 1981-ҹи илдән тәйинаты үзрә Русийа Дәниз Донанмасынын Һәштәрхан Идарәсиндә АИС үзрә електроника мүһәндиси вәзифәсиндә чалышмышдыр.
1983-ҹү илдә Азәрбайҹан ЛКҜИ Бабәк РК-нә тәлиматчы, 1985-ҹи илдә исә шөбә мүдири тәйин едилмишдир.
1988-ҹи илдә Азәрбайҹан КП Бабәк РК-нин тәшкилат шөбәсинә тәлиматчы кими ирәли чәкилмишдир.
1990-ҹы илин йанварында Бакыдакы ганлы һадисәләрдән дәһшәтә ҝәләрәк, партбилетини атыб, партийа сыраларыны тәрк етмишдир. Һәмин вахтдан етибарән Нахчыван телевизийасындакы мүһәндислик фәалиййәти, ейни заманда, оператор камерасы илә тале йолдашлығы онун кечмиш мәдәни ирсә һәдсиз марағынын вә ҝәләҹәк арашдырмаларынын мөвзу даирәсини йаратмышдыр: Нахчыванда Нуһ пейғәмбәрин изләри, “Әсһаби-Кәһф” мөҹүзәсинин сирләри, Н.Туси ирсинин үмумбәшәри әһәмиййәти, Ҹ.Руми һуманизминин, Һ.Ҹавид дүһасынын, М.Араз поезийасынын сеһри вә и. а.
2001-ҹи илдә Азәрбайҹан Милли Гейри Һөкумәт Тәшкилатлары форумунун “Үчүнҹү сектор”, “Һәфтәлик ТВ” програмы лайиһәсинин координатору тәйин олунуб. Онун чохҹәһәтли фәалиййәтиндәки пешәкарлыг сәвиййәси вә дәрәҹәсини вурғуламаг үчүн тәкҹә Бейнәлхалг симпозиумдакы чыхышларыны вә дүнйа шөһрәтли “СИЕМЕНС” ширкәтиндән алдығы сертификатлары хатырлатмаг кифайәтдир.
2011-ҹи ил сентйабрын 17-дә Елман Әлийевин гәфил өлүмү ону йахындан таныйанларын вә бүтүн Елмансевәрләрин гәлбиндә һәйәҹан тәбили
чалараг, онларын һамысыны ҝөркәмли зийалынын мәнәви ирсини үзә чыхармаг йолунда сәфәрбәр етмишдир.
сәһифә 2
Әгли гүввә
…Һәр кәс өзүндән сонра бир из гойуб ҝедир. Елман кими надир адамлар азаҹыг өмүрләриндә о гәдәр ишләр ҝөрүрләр ки, ади һалда буну һәтта тәсәввүр етмәк белә мүмкүн дейил. Инанырам ки, ону таныйанларын йаддашында Елман мәһз бу ҹүр галаҹаг. Ҹәфакеш, дүшүнҹәли, етибарлы, садә, тәмкинли… Аллаһ рәһмәт еләсин.
Баһадур Таһирбәйов Үмумдүнйа системологлар клубунун мүхбир үзвү
сәһифә 176
…Ону танымаг чәтин дейилди, олдуғу кими ҝөрүнән адам иди. Елман һәддиндән чох сәмими иди, мәнә елә ҝәлир ки, онун характеристикасынын әсас мейары сәмимилик иди. О таныдығы инсанларын севинҹинә севинәр, кәдәринә кәдәрләнәрди…
Үмидвар Ибраһимов (Елман Әлийевин гудасы)
Сәһифә 151
…Бәшәриййәтә мирас галан Дәдә Горгуд дүнйасында “Дәли Домрул” вар. Домрул өлүмүн инкары вә өлүмсүзлүк прототипидир.
Әбәди олан Јарадандан Әбәди йараныш вар, йохдур өлүм! Бу садә каинат механикасына ҝөрә Елман арамызда йох кимидир, амма әбәдиййәтдә вар кимидир…
Ваһид Рзайев Сәһифә 186
Һамынын таныдығы инсаны бир даһа танытмаг истәйи илә
Елман бәйлә бир нечә ил бундан әввәл, тәхминән 2006-ҹы илдә достум Ниҹат Садыглынын васитәсилә таныш олдум. О заман “Мүасир Инкишаф” Иҹтимаи Бирлийини йениҹә йаратмышдыг. Ниҹат мәни мараглы фикирләри олан зийалыларла ҝөрүшдүрәҹәйини сөйләмишди. Нәһайәт, бир ҝүн вахт едиб ҝөрүшдүк дә. О заман “Хәтаи” метро стансийасынын йахынлығында
йерләшән офисләриндә ҝөрүшдүк онларла. Ики нәфәр идиләр – Елман Ислам (Аллаһ гәни-гәни рәһмәт етсин) вә Мирәләкбәр Сейидов.
Елман бәйин илк танышлыгда мәнә о гәдәр дә хош тәсир бағышламадығыны етираф етмәк истәрдим. Онунла бағлы илкин тәәссүратым онун әсәби вә агрессив адам олмасы кими формалашды. Лакин Елман бәйин мараглы сөһбәти вә һәртәрәфли мәлумата малик олмасы, ән әсасы да, ҹәмиййәтимизин мөвҹуд вәзиййәти илә барышмайараг мүбаризә апармаг әзми бизи бир-биримизә йахынлашдырды. Илк ҝүнләр мүзакирә мөвзумуз Ҝәмигайа абидәләри иди. Бу абидәләрин нә гәдәр мүһүм әһәмиййәтә малик олмасы, бу мәсәләни Азәрбайҹан ҹәмиййәтинин ҝүндәминдә сахламаг үчүн чалышмалар ҝөрүшүмүзүн әсас апарыҹы мөвзусу иди. Һәтта о дәрәҹәдә бу ишлә мәшғул олурду ки, ону Азәрбайҹанын милли идеолоҝийасына бәрабәр сәвиййәдә тутурду.
Сонралар даһа ҝениш мөвзулар әтрафында
Мүбариз Ашырлы “Мүасир Инкишаф” Иҹтимаи Бирлийинин Идарә Һейәтинин сәдри
Сәһифә 70
Мүраҹиәт
…Дүнйанын йенидән бөлүнмәсинин реаллыға чеврилдийи индики вәзиййәтдә тәкҹә малик олдуғумуз әразини горумагла, игтисадиййатымызы инкишаф етдирмәклә иш битмир. Дөвләтимизин гүдрәтләнмәсинә, итирилмиш, ишғал олунмуш әразиләримизин ҝери гайтарылмасына наил олмаг вәзифәси гаршымызда дурур. Һәмчинин милләтин варлығынын вә ҝәләҹәйинин әсас ҝөстәриҹиси олан милли мәнәвиййатымызын ән мүһүм көкләринин-дилимизин, тарихимизин, динимизин горунмасыны вә тәһриф олунмадан ҝәләҹәк нәслә өтүрүлмәсини тәмин етмәлийик…
Елман Ислам оғлу Әлийев Мирәләкбәр Мирмөһсүн оғлу Сейидов
Сәһифә 74
Тәләсән адам
Бу йазыйа башга адлар да гоймаг оларды. Амма ону таныдығым 6 ил әрзиндә ҝөрдүйү бүтүн ишләрдә, вердийи төвсийә вә мәсләһәтләрдә һәмишә тәләсән ҝөрдүм. Санки өмрүнүн гыса олаҹағыны билирди. Она ҝөрә дә биликләрини бизләрә вахтында вермәк истәйирди. Елман мүәллим тәләсә-тәләсә олса да таныдыгларына, йахынларына, бүтөвлүкдә Азәрбайҹана, халгымыза, түрк дүнйасына чох шейләр верди. Ачығы онун өлүмүндән сонра буну даһа дәриндән дәрк едирәм. Онун имза атдығы бүтүн ишләрин ҹәмиййәтимиз үчүн, Азәрбайҹан үчүн, түрк дүнйасы үчүн неҹә бөйүк әһәмиййәт кәсб еләдийини етираф едим ки, инди дәрк етмәк даһа асандыр. Елман мүәллимин галдырдығы бәзи мәсәләләрин, проблемләрин һәллинә ҝөстәрилән ҹәһдләрдә иштирак еләмәйимә бахмайараг онун неҹә талейүклү мәсәләләрин һәллинә ҝиришдийи сон ики ай әрзиндә мәним үчүн даһа айдын олду. Онун разылашмадығы мәгамлара ҝөрә кимлийиндән асылы олмайараг башгасынын сөзүнү кәсиб өз фикрини билдирмәйә тәләсмәси инди даһа баша дүшүләндир.
Алты ил достлуг етдийим бу инсан ән йахшы сөзләрә лайигдир вә үрәйимдә йазылаҹаг сөзләр чохду. Амма дүшүнүрәм ки, Елман мүәллим кими инсанларын ҝөрдүйү ишләрин ачылмасына бу сөзләрдән даһа чох еһтийаҹ вар.
Сизә бу китабда тәгдим олунан “Руслар Нуһун ҝәмисини Азәрбайҹанда ахтарырлар”, “Бүтүн уҹа дағлар түркләриндир” йазылары мәһз Елман мүәллимин сәйләри нәтиҹәсиндә әрсәйә ҝәлиб…
Ниҹат Садыглы
Сәһифә 93
Әбәди дүнйанла йаша!..
…Вәтәнинә, халгына, милләтинә чох бағлы иди… Китаблар онун әзизи, досту, сирдаши, чәтин-мәтин ҝүнләринин архадашы иди. Өзүнә дост билдийи, сечдийи адамын дәрдини, дәрди-сәрини вә севинҹини өзүнүнкү һесаб едәрди.
Ән фәргли ҹәһәтләриндән бири о иди ки, сечими о гәдәр дүзҝүн апарырды ки, достлары онунла ейни сәвиййәдә, һәтта ондан да йүксәк мөвгеләрдә йер тутурдулар.
Әһсән, мәним әзиз балам!!! Аллаһ сәнә рәһмәт еләсин! Мәзарын нурла долсун!
Мән онларын симасында сәнин неҹә бөйүк вә хошбәхт олдуғуну ҝөрдүм…
Әвәзолунмаз, сәдагәтли, тәмәннасыз, камил инсанларла достлуг етмәйин сизләри бир-биринизә мәнән, руһән даһа йахын едибдир…
Мән хошбәхт атайам! Сәнин һагг дүнйасына говушдуғун ҝүндән сонра мәним вә ананын нә гәдәр оғлу, гардашы вә баҹысы артды. Сәнин гардашларын, баҹыларын, гоһумларын хошбәхт адамлардыр… Әбәди дүнйанла йаша… Чох севирдин бу сөзү!…
Сәһифә 106
…Комсомолда ишләйән дөврү иди. Китаб мағазасынын йанындан кечирдим. Пәнҹәрәдән ҝөрдүм ки, Елман да мағазададыр. Мән дә ичәрийә дахил олдум. О, мәни ҝөрмүрдү. Әлиндә галын бир китаб вар иди, анҹаг о бири әли ҹибиндә иди, нә исә ахтарырды. Китабын гатларыны ачыб чох марагла бахырды. Бир нечә дәфә китабын о үзүнә, бу үзүнә бахды, мән һисс етдим ки, нараһатлыг һисси кечирир, пулу, йәгин ки, чатмыр. Бир ата-бала олсаг да, һәм дә дост идик. Әлими чийнинә гойдум, архайа чөндү ки, мәнәм. Үзүнә хош бир тәбәссүм ҝәлди, дахилиндә бир севинҹ гайнады. Мән дә ҝүлә-ҝүлә дедим: — “Комсомолун ҹибиндә пул олмаз, китабы ҝөтүр!» Чох севинҹәк һалда ҝүлә-ҝүлә деди: — “Әши, ҝәл чых ҝөрәк да! Аллаһ сәни ҝөйдән салды!
Бахдым ки, тиббә аид китабдыр. Дедим ки, йохса һәким олмаг истәйирсән?!
— Јох, ата, әвәзсиз сәрвәт топлайырам. Бир дә нә биләсән, бу китаб нә вахт бурахылаҹаг?
Доғрудан да, сонра мәлум олду ки, һәмин китабдан Нахчыван шәһәринә бир әдәд ҝәлмиш имиш, ону да Елман ҝөтүрүб. Китаблара о гәдәр вурғун иди ки, евдәки мебел әшйаларынын һамысыны дәйишиб китаб рәфләри формасына салмышды. Јолдашым да наразылығыны билдирәрди…
Атасы: Әлийев Ислам Гурбан оғлу 26.09.2011
Сәһифә 110
Бала дағы
…Бизә тез-тез ҝәләрди. Мәни һәкимә апарар, хәстәлийими дәгиг өйрәнмәк истәйәрди. Нә гәдәр һалым пис олса да, чалышарды ки, мәни ҝүлдүрсүн, әһвалымы дүзәлтсин, сонра евдән чыхсын. Дүнйасыны дәйишмәмишдән бир ҝүн әввәл ҝәлмишди. Деди ки, ана, өзүнү неҹә һисс едирсән? Дедим ки, Елман, валлаһ, өлүрәм! Гәһгәһә чәкиб деди: “Ай ана, мән сәнә демишәм, ахы! Әзраил 1970-ҹи илдә сәнә һүҹум еләди, анҹаг ҝүҹү чатмады, әлибош гайыдыб ҝетди. Беш ил бундан өнҹә дә ҝәлди, ҝөрдү ки, о ҝирән кол дейил, тез дә узаглашды. Үз тутду башга йерә, анд ичди ки, бир дә
бу тәрәфә үз тутмасын. Архайын ола биләрсән, ҝедиб башга бир йердә мәскән салыб…”
Бир аз бизи ҝүлдүрдү, өзү дә ҝүлдү… Деди ки, ай ана, һеч кәс дейә билмәз ки, ким бу дүнйадан тез ҝедәҹәк. О, Аллаһын әлиндәдир. Бәлкә, мән сәндән тез ҝедәҹәйәм… Мән дә дедим ки, Аллаһ еләмәсин, ай оғул! Аллаһ мәним өлүмүмү сизин гаршынызда еләсин, ҹәназәм сизин чийинләриниздә апарылсын!
Елман ҝүлә-ҝүлә деди: “О, Аллаһын өз әлиндәдир, өзү билән йахшыдыр.” Бу бизим ахырынҹы ҝөрүшүмүз олду. Бу данышыгдан бир нечә саат кечмишди. Јуйулан бошгабларын йерини дәйишмәк истәйәндә, әлимдән төкүлдүләр, үчү сынды. Евдә мәнә тәскинлик вердиләр, анҹаг мән нараһат олдум..
Анасы: Әлийева Асйа Мәммәд гызы 27.ЫХ.2011
Сәһифә 134
Аллаһ рәһмәт етсин һәр икисинә
Мәммәд Араз вурғуну иди. Онун бир мисрасыны хатырладым: Дүнйа сәнин, дүнйа мәним, дүнйа һеч кимин. Һеч кимә галмайан дүнйа она да галмады. Өмрүнүн әлли икинҹи пайызында тәбиәтин гойнунда бу өмрә сон верилди…
Тәбиәтдән һәзз аларды. Лакин дахилиндәки арзу-истәкләри вә нараһатлыглары она истираһәт етмәйә имкан вермирди. Бәзи адамлар ону баша дүшмүрдү… Она чох гәрибә бахардылар Лакин онун өз дүнйасы вар иди…
…Һәрәкәтдә иди, даим һәрәкәтдә. Арзуларына говушмаг үчүн һей гачарды. Бүтүн ҝүҹүнү сәрф едирди ки арзуларына тез говушсун. Лакин фикирләшмирди ки, бир йумруғу бойда олан үрәйи бу ағырлыға дөзә биләҹәкми???
Дөзмәди вә дөзә билмәди, ону йары йолда гойду…О йолда ки, онда о артыг бүтүн арзуларына говушмаг әрәфәсиндә иди вә онун архасынҹа ҝедирди…
Огтай Әлийев (гардашы)
Сәһифә 135
Јухуда ҝөрдүм сәни!
Јухуда ҝөрдүм сәни:
Ҝөрдүм Әсһаби-Кәһфдәсән,
Јенә зийарәтдәсән, лаләләр ичиндәсән.
Камераны ҝөтүрүб, уҹа зирвәйә галхдын.
“Даш чичәк ачыб!” – дедин,
Сонра әл едиб ҝетдин.
Јухуда ҝөрдүм сәни:
Нахчывандакы евдә,
Атанын отағында,
Тары сыхыб синәнә,
Аста-аста чалырдын,
Мәнсә шеир дейирдим:
“Ана йурдум, һәр дашына үз гойум,
Һәр дәрәндә чалдығым саз йашайыр.
Кими сәнин чийниндә, сән киминин
Шөһрәтини йашадан аз йашайыр.”
Аз йашадын, анҹаг мәналы, ләйагәтли бир өмүр йашадын. Елман адлы бу дүнйамла фәхр едирәм! Мәзарын нурла долсун! Мәканын Ҹәннәт олсун!
Ләтафәт Исламгызы (баҹысы)
Сәһифә 136
Зәнҝ вурдум, чағырды, амма…
…Елман 8-ҹи синифдә охуйурду. Вәтән һаггында инша йазмышды. Атамыз дил-әдәбиййат мүәллими олдуғундан иншайа әввәлҹәдән бахыб елә дә кәсәрли олмадығыны, йәни, йахшы йазылмадығыны билдирмишди (ону да гейд едим ки, атамла Елман арасында елми мүбаһисәләр тез-тез баш верәрди). Елман инша үзәриндә даһа бир нечә ҝүн ишләдикдән сонра өз фикрини дәйишмәдән, иншанын мәзмунуну олдуғу кими сахламышды. Атам она дейәндә ки, әҝәр иншанын мәзмунуну дәйишмәсә, ону синифдә сахлайаҹаг, онда Елман тәрслийинә салараг, ҹаваб вермишди ки, “Әҝәр сәһв тапсаныз, нә билирсиниз едәрсиниз!”. Инша йохланылан заман сәһв тапылмамышды дейә, Елман “әла” гиймәт алмышды.
О, дедийи вә дүшүндүйү шейләрин доғру олдуғуна әмин олдугда (о, фикринә әмин олмайанда мүбаһисә етмәйи севмәзди) ону фикриндән йайындырмаг олдугҹа мүшкүл мәсәлә иди.
Елманын достлары олдугҹа чох иди. Бу достлары ичәрисиндә мәним оғлум Ниҹатын хүсуси йери варды. Елман, демәк олар ки, Ниҹата бөйүк кими йанашыр, ону һәгиги дост ҝөзүндә ҝөрүрдү. Араларындакы йаш фәргинә
бахмайараг, артыг Ниҹат да әмисини дост кими гәбул етмишди. Буна ҝөрә дә бәзән онлар арасында мараглы вә ләтифәйә бәнзәр диалоглар да олурду.
Бир ҝүн ҝеҹә саатларында Елман бизә ҝәлмишди. О, Ниҹатла хейли ойнайыб, зарафатлашдыгдан сонра ҝөзләнилмәдән она деди: — “Ниҹат ҝәзмәйә ҝедәк?”
Ниҹат бөйүкләрә мәхсус иронийалы бахышларла әмисинин бу зарафатына чох гәрибә тәрздә ҹаваб верди: — “Инди…?”, йәни “мәни доламысан?!”. Бу ҹавабдан ҝәрәкли нәтиҹә чыхаран Елман ертәси ҝүнү вахт тапыб, ушаглары ҝәзмәйә апарды.
Елман елми, илаһиййаты, әдәбиййаты неҹә севирдисә, зарафат етмәйи дә бир о гәдәр севирди. ..
Султан Әлийев (гардашы)
Сәһифә 137
Ибрәт нүмунәси
Мәктәбдә охуйаркән дәрсләрә о гәдәр мараг ҝөстәрмирдим. Зәиф охуйурдум. Бир ҝүн Елман мәнә деди ки, сабаһ һазырлаш, мәнимлә ишә ҝедәҹәксән. Мән фикирләшмәдән дедим: “Мәнә нә иш верәҹәксән?” О деди ки, мүтәхәссиссән? Мән дурухдум. Елман деди: “Нийә данышмырсан? Хошуна ҝәлмәди? Мән анҹаг фәһлә ишләдирәм…” Сәһәри ҝүн мәни ишә апарды. Бир нәфәрә тапшырды ки, ишини вер, ишләсин. Өзү дә йахшы ишләт.
Бир һәфтә һеч кәс билмәди ки, мән сех мүдиринин гардашыйам. Сонра фәһләләрдән һансыса ешидиб ки, мән сех мүдиринин гардашыйам (әслиндә Елманын өзү дә фәһлә палтарында иди, сех мүдиринә охшамыр, фәһләләрдән сечилмирди).
Уста чағырыб, кәнарда Елмана деди: “Елман мүәллим, һеч олмаса, гулағыма пычылдайардын ки, гардашындыр!”
Елман чох сәрт ҹаваб верди: “Мән сиздән буну ҝөзләмәздим, һәр кимдир, буранын фәһләсидир, о бири фәһләләрдән һеч бир фәрги йохдур. Әксинә, иш габилиййәтинә ҝөрә о бириләрдән даһа йүксәкдә дайанмалыдыр!” …
Расим Әлийев (гардашы)
Сәһифә 140
Нәвә арзусу илә йашайырды…
…Зәһмәти севмәйин, өз ишинин вурғуну олмағын балаларын үчүн бир өрнәк иди. Иншаллаһ, галан арзуларын онларын ишләриндә, әмәлләриндә өз әксини тапар…
Сән өлмәмишсән, сән йашайырсан мәним үчүн, аилән үчүн, бүтүн севдикләрин үчүн …
Әбәди уйуйан, әзизим Елман! Јерин раһат, раһат олсун…
Сәнин Шәмин
(Әзизин Шәмидә)
Сәһифә 145
Мәнә ширин-ширин “Гузум!” дейәрди…
…Ата ады мәним үчүн ән әзиз, ән үлви бир аддыр. Бу ады бир дә дилимә ҝәтирмәк үчүн һәйатымда нәләр етмәздим?!
Һәйат долу атам, мүбариз атам, савадлы атам, фәхр етдийим атам, бир дә ширин-ширин “гузум”, “ҝөзүм” дейән атам һей…
Өмрүмүн галан илләрини Аллаһын көмәклийи илә атама лайиг өвлад кими йашамаға чалышаҹағам…
Гузун Ҝүнел
Сәһифә 146
Ҝөзүн архада галмасын!
..Атам һәмишә биздән наразылыг едәрди, әтрафдакылар исә ону гынайарды ки, белә ушагларла фәхр елә. Амма, доғрудан да, биз онун савадына, габилиййәтинә ҹаваб верә билмирдик. Атамын савадына, габилиййәтинә һейифсиләнирәм, өзү дә чох…
Ҝөзүн архада галмасын, биз чалышаҹағыг ки, сәнә лайигли өвладлар олаг…
Әзизин Емин
Сәһифә 147
Нә йахшы, мәним тойуму ҝөрдүн!..
Әзиз атам, сәни хатырладыгҹа ҝөзүмүн өнүндән ушаглыг илләрим бир-бир кечир. Бизә дәрс өйрәтмәйин, шеирләр әзбәрләтмәйин, сәсин гулагларымдан, йаддашларымдан һеч вахт силинмәйәҹәк.
Сәнин вәтәнә бағлы олмағын, аиләни севмәйин мәндә һәрбичи олмаг һәвәсини йаратмышды. Бу фәхрли ишимдә олмағыма ҝөрә сәнә дүнйалар гәдәр миннәтдарам.
Мәним үстүмдә сәнин зәһмәтин даһа чох олуб, Ата. Ишимлә әлагәдар сәнин әзиййәтин, зәһмәтин, нараһатчылығын унудулмаздыр (Һаггыны һалал ет!).
Сән бизим һафизәмизә әбәдилик һәкк олунмушсан, ҝөзәл, унудулмаз, савадлы, дәрин мәналы сөзләринлә…
Севинирәм ки, нә йахшы мәним тойуму ҝөрдүн. О севинҹин о бири дүнйанда да сәнинлә олсун, һеч үзүндән нурун әксик олмасын!
Әзизин Емил
Сәһифә 147
Һейф Е л м а н д а н !
…Елманда ел-обайа бағлылыг, өвлад мәһәббәти, фәдакар ата һиссләри, дүшүнҹәләри диггәти даһа чох ҹәлб едир. Инсанлары севән көврәк гәлбли, адамларын йахшылығыны, гәләбәсини, һәр һансы уғуруну ешидәндә
ҝөзләриндә шәфәгләр сайрышан бир инсан кими таныдым ону. Билдим ки, бу шәфәгләр хейирхаһлыға, гардашлыға, достлуға, ән башлыҹасы инсанлыға доғру узанан йолларын ишыгларыдыр…
Шәмил Маһмудов НДУ Тәбиәтшүнаслыг вә кәнд тәсәррүфаты факүлтәсинин декан мүавини, к.е.н., досент
Сәһифә 148
Сырадан бири дейилди…
…Елман бир гоһум кими сырадан бир адам дейилди. О, гайғыкеш, меһрибан, һәр бир йахынын проблемләри илә марагланан бир инсан иди…
Әзизин Наһидә
Сәһифә 149
Савады гаршысында баш әйирәм..
…О, тез-тез мәнимлә физика фәнни үзрә мәшғул олурду. Онун билмәдийи һеч бир фәнн йох иди. Физика вә биолоҝийа фәннини мәнә о севдирмишди. Үмумиййәтлә, Елман чох савадлы, чох елмли бир инсан иди. Илләр кечди, мән али мәктәби битириб биолоҝийа мүәллимәси ишләмәйә башладым. Бу фәннә аид нә мараглы мәлумат әлдә етмәк истәйирдимсә, йенә Елман өз дәстәйини мәндән әсирҝәмирди.
Мәнә һәмишә әлавә әдәбиййатлар верәрди ки, бунлары мүтләг өйрәнмәлисән. Бөйүк түрк алими Әбу-Әли Ибн Синанын бир нечә китабыны мәнә вермишди. Китаблары охудугдан сонра мүтләг онлары тәһлил едәрдик…
Әзиз баҹын Аидә Маһмудгызы
Сәһифә 150
Олдуғу кими ҝөрүнән инсан….
…Мән Елманы гыса заман кәсийиндә һәртәрәфли таныдым. Ону танымаг чәтин дейилди, олдуғу кими ҝөрүнән адам иди. Елман һәддиндән чох сәмими иди, мәнә елә ҝәлир ки, онун характеристикасынын әсас мейары сәмимилик иди. О таныдығы инсанларын севинҹинә севинәр, кәдәринә кәдәрләнәрди…
Үмидвар Ибраһимов (Елман Әлийевин гудасы)
Сәһифә 151
Зәкалы дост һарайы
…Елманла илк ҝөрүш вә танышлыг Мирәләкбәрин офисиндә олуб. Елман Ислам оғлу Әлийев ҝөзәл инсан, зәкалы дост, һәмсөһбәт!
Хоҹалы проспекти 24а үнванындакы офисдә йығышар, елми сөһбәтләр едәр, дәрдләшәрдик. Азәрбайҹан тарихи, онун кечмиши, бу ҝүнү
вә ҝәләҹәйиндән сөз ачар, мүбаһисәләр едәрдик. Ҝәмигайа, дүнйа дашгыны сөһбәтимизин әсас мөвзуларындан иди. Нуһун туфаны, бунунла бағлы тарихдә дейиләнләр битмәз-түкәнмәзди.
“Бәшәриййәтин йолу Нуһун ҝәмисиндән башланыр” адлы йазым тәзәҹә чап олунмушду. Бу барәдә чох мүбаһисәләр ортайа чыхырды. Чүнки, үмумән, Шәрг вә хүсусән, Шумер мәнбәләри бу барәдә чох йазмыш, мүхтәлиф, бир-биринә зидд, мүбаһисәли мәсәләләр варды. Сөһбәтдә Елман, Әлийар Сәфәрли, Һаҹы Гадир Гәдирзадә, Әждәр Фәрзәли, Аббас Сейидов вә б. иштирак едирди…
Елмәддин Әлибәйзадә Филолоҝийа елмләри доктору 2011, 11 декабр
Сәһифә 161
Өмрүн бир аны
Елман Әлийев о шәхсиййәтләрдән иди ки, ону хатырламаг үчүн узун мүддәт үнсиййәтдә олмаг һөкм дейил. Садәҹә ону таныйырсан, вәссалам. Ҹәми бир дәфә ҝөрүшмүшдүк. Санки илләрин танышлары кими данышмаға чох сөзүмүз олду. Әсасән елмдән, физикадан — онун ихтисасындан. Мәшғул олмаға кифайәт гәдәр имкан вә вахт тапа билмәдийи бу саһәдә чох ишләр ҝөрмәк истәйирди. Сөһбәт әснасында системолоҝийадан да сөз дүшдү. Бу надир елмин әсаслары барәсиндә данышаркән Елман илк кәлмәләрдән мәни баша дүшдү. Һәм дә нәинки баша дүшдү, һәтта фикрими давам етдирди. “Бактриан” журналынын илк нөмрәсиндә йаздығым мәгаләдәки Ейнштейнин мәшһур енержи илә күтләни таразлайан дүстурунда енержинин информасийа илә әвәз олунмасынын мүмкүнлүйүндән данышдым. О, һәмин дәгигә разылашыб сөзүмү тамамлады: “Онда “ҹ” ишығын сүрәтини йох, фикрин сүрәтини ҝөстәрмәлидир, “м” исә биликләрин ҹәмини”. Журналы охумайанлары мәгаләнин бу һиссәси илә таныш едирәм…
Баһадур Таһирбәйов Үмумдүнйа системологлар клубунун мүхбир үзвү
сәһифә 168
Руһун уҹалығы
(Достум Елманын хатирәсинә)
…Елман мараглы адам кими, дининә, милләтинә, вәтәнинә, ел-обасына, адәт-әнәнәсинә, ишинә, вәзифәсинә, аиләсинә, көкүнә бағлы бир адам кими көнлүмдә йер тапды. Дарыхан ҝүнләримдә мәни арады. Хәстәләнәндә мәнә үрәк-дирәк верди, достлары башына йығыб мәнә баш чәкди. Һәр дәфә зәнҝини ешидәндә үрәйимин дөзүмү артды, чохалды. Шән
зарафатлары, саф, тәр-тәмиз ҝүлүшләри, әркйана сөзләри, ағайана мәсләһәтләри, инсаны сабаһа сәсләйән вәдләри, ҝөзәл планлары адамы руһландырырды.
Елман һәртәрәфли, савадлы, ерудисийалы адам иди. Онунла сөһбәт еләмәк, тарихә баш вурмаг, әдәбиййатдан, сәнәтдән, инанҹлардан, дини ҝөрүшләрдән данышмаг, бәзи мәсәләләрдә елми мүбаһисәләр апармаг вә мүәййән нәтиҹәләрә ҝәлмәк мүмкүн олурду вә бир ҝөрүш башга, йени бир сөһбәтә көрпү олурду. ..
Исмайыл Өмәроғлу Вәлийев Филолоҝийа елмләри доктору, профессор 8 октйабр 2011-ҹи и
Сәһифә 179л
Елман – севимли шаҝирдим
…Елман орта мәктәби мүвәффәгиййәтлә битирди, али тәһсил алды, ишҝүзарлығы, йарадыҹы әмәйи сайәсиндә ҝөзәл ихтисас саһиби олду, вәтәнә лайиг өвлад кими йетишди. О, ев-ешик гурду, оғул-ушаг саһиби олду, ата-анасыны да Бакыйа апарды, гайғыларына галды…
…Елман Әсһабүл-Кәһфлә бағлы китабҹаны, нәфис шәкилдә һазырланмыш тәгвими мәнә верди. Деди ки, Нахчыван, онун тарихи абидәләри илә бағлы белә китабча, буклет вә тәгвимләри чох бурахмаг, белә ишләри тәблиғ етмәк, башга дилләрә тәрҹүмә едиб дүнйайа йаймаг, нанкор гоншуларымызы баша салмаг лазымдыр ки, Нахчыван бизим дәдә-баба йурдумуздур…
Елманын руһуна дәрин һөрмәтлә Адил Бағыров Филолоҝийа елмләри доктору Нахчыван шәһәри
Сәһифә 182
Сән галан өмрүнү достларында йашайырсан, Елман!
…Елман Әлийев… Инсан нә гәдәр ҝениш гәлбли, баҹарыглы, йарадыҹы олармыш?!… Узагдан таныйанлар онда бу истедады, бәлкә дә ,ҝөрә билмәздиләр. Лакин үз-үзә отуруб сөһбәт едәндә, онунла бир ишин гулпундан йапышанда бу истедадын шаһиди олурдум. О, һәм тарихчи иди, һәм рийазиййатчы. Һәм мусигичи иди, һәм ссенарист. Һәм вәтәнпәрвәр иди, һәм милләт фәдаиси… Онда йахшы олан һансы кейфиййәтләр йох иди?! Елман һаггында кечмиш заманда данышмаг гәрибәмә ҝәлир. Лакин нә
едәсән? Онун арамызда ҹисмани йохлуғуну дуйдуғума ҝөрә бунлары йазмырам. Бәлкә дә, бир гәдәр көврәк һиссләрлә йазырам. Амма онунла һәр ҝөрүшәндә дейәрдим ки, сән башдан-баша истедадсан! Сән халгын лайигли, зийалы оғлусан, Елман!…
…Дәрин зәкасы, ири ейнәйинин шүшәләри алтындан мәналы бахышлары, ҝүлән ҝөзләри вар иди. О, вердийи суаллара дүзҝүн ҹаваб алмайанда белә, һеч кәсин хәтринә дәймәзди. Бир гәдәр кинайәли ҝүлүшләри о демәк иди ки, дедикләрин доғру дейил. Милли мәсәләләрдә сәһв едирдинсә, чох зәһмли, ҹидди ҝөркәм алар, амма чох усталыгла гаршысында отураны баша салмаға чалышарды. …
Аббас Сейидов Тарих елмләри доктору, профессор
Сәһифә 184
Елман – садәҹә Елман
…Елманын йахшы фикри варды: Н.Туси дүһасындан узун илләр әрзиндә арашдырдыгларыны шәрһ етмәк. Елман, әразисини, вәтәнини, тарихини, илаһиййәти арашдыран Елман! Јаддашымда Елман йашлашмады, гоҹалмады, йорулмады…
Бәшәриййәтә мирас галан Дәдә Горгуд дүнйасында “Дәли Домрул” вар. Домрул өлүмүн инкары вә өлүмсүзлүк прототипидир.
Әбәди олан Јарадандан Әбәди йараныш вар, йохдур өлүм! Бу садә каинат механикасына ҝөрә Елман арамызда йох кимидир, амма әбәдиййәтдә вар кимидир.
Елман мүәллимин арамызда оларкән сөйләдийи фикир вә чыхышларында систематик ардыҹыллыг, дәгиг елмләрдәки кими дәгиглик вә конкретлик вар иди. О, тарихлә бағлы фикирләрини мәнбәләрә истинадла, илаһи ишыг даирәсинә аид дүшүнҹәләрини исә айдын вә дүзҝүн чатдырмаға чалышан вә буна мүйәссәр олан бир инсан кими йаддашымда галмагдадыр. Арашдырма вә елм өләнә гәдәр лазым олур. Өләндән сонра онлары “сәрф” етмәйин лазым олур…
Ваһид Рзайев
Сәһифә 186
ҮМУМДҮНЈА СУБАСМАСЫНЫН НАХЧЫВАНА МЕТЕОРОЛОЖИ ВӘ МӘДӘНИ ТӘСИРИ
…Елман мүәллимлә (Аллаһ рәһмәт еләсин) илк дәфә Мирәләкбәр мүәллимин йанында таныш олмушдум. Бир рус журналистинин Ҝәмигайайа һәдсиз марағы вә бураны христианларын ибадәт йеринә чевирмәк ҹәһдләри әтрафында фикир мүбүдыләси апарырдыг. Гәдим мәдәни ирсимизә саһиб чыхмаг истәйәнләрә лайигли ҹаваб вермәйи өзүмүзә борҹ билирдик. Сөһбәтин ҝедишиндә Ҝиланчай вадисиндә апарылан археоложи газынтыларла таныш олан Елман мүәллим, бу һагда бирликдә сәнәдли филм чәкилмәсинин тарихимизин тәблиғи үчүн мүһүм әһәмиййәтини гейд етди. Мән өз тәрәфимдән лазым олан материаллары һазырламаға сөз вердим. Тәәссүф ки, бу иши баша чатдыра билмәдик. Елман мүәллим дүнйаҝөрүшлү, һәртәрәфли савада малик, милли руһлу зийалы иди…
Бәһлул Ибраһимли, Тарих елмләри намизәди, АМЕА-нын Археолоҝийа вә Етнографийа институтунун апарыҹы елми ишчиси
Сәһифә 188
Идракы, иманы олан инсан
…Елман 19 март 2003-ҹү илдә “Тәһсил” Ҹәмиййәтиндә ҝәнҹ йазычы Рамиз Гасымовун “Әсрләри габаглашмыш алим Нәсрәддин Туси” әсәринин тәгдимат мәрасиминдә чыхыш едәркән Тусидән мисал ҝәтирәрәк деди. Нәсрәддин Туси дүнйайа ҝәләнләри адам адландырыр. Бүтүн адамларын инсанлыға уҹалмасы үчүн онун идракы, елми вә иманы олмалыдыр. ..
Кимин идракы, елми вар, иманы йохдур онлар шейтандыр.
Кимин иманы вар, идракы, елми йохдур онлар ҹаһилдир.
Кимин нә идракы, елми вә иманы йохдур онлар надандыр.
Кимин һәм идракы, елми, һәм дә иманы вар онлар инсандыр.
Бунларын ичиндә ән зийанкары шейтан оланлардыр.
Елманын ҝөзәл, мәнтигли тәһлил етмәк габилиййәти варды.
Онун зәнҝин архиви олмалыдыр. Орада мүхтәлиф инсанларла мүсаһибәләр, мүхтәлиф тәдбирләрин лент йазылары олмалыдыр. Бунларын үзә чыхарылмасы чох файдалы оларды. О ҹүмләдән онларын үзү көчүрүлүб телевизийа архивләринә верилмәси вә йери ҝәлдикҹә онлардан истифадә едилмәси файдалы оларды…
Нугай Әлийев Азәрбайҹан Техники Университетинин досенти, техника елмләри намизәди, “Тәһсил” Ҹәмиййәти Идарә Һейәтинин сәдр
сәһифә 196
Унудулмаз инсан
…Илләрин призмасындан баханда Елманын шәхсиййәти бүтүн чаларлары илә гаршымда дурур. О вәтәнини, халгыны, дөвләтини севән бир инсан иди. Азәрбайҹанын тарихини, әдәбиййатыны дәриндән билирди. М.Араз шәхсиййәтинин вә поезийасынын вурғуну иди. Нәсрәддин Туси ирсинә өзүнәмәхсус фәргли бахыш буҹағындан йанашырды. Һеч кимдән ешитмәдийим бир сыра орижинал фикирләри вар иди ки, гәләмә алсайды елм вә әдәби иҹтимаиййәт тәрәфиндән марагла гаршыланарды. Билмирәм, бәлкә дә Онун архивиндә бу барәдә нәләрсә вар вә варса бунлар үзә чыхарылмалыдыр. Елман ичәриси долу адам иди, чох һейфсиләнирәм ки, ҝүндәлик гайғылар онун потенсиалынын там үзә чыхмасына, мәгсәдйөнлү истигамәтә йөнәлмәсинә мане олду. ..
Әкбәр Әлийев
Сәһифә 200
Аҹы хәбәр
..Елман бәйин кимлийи илә бағлы чох мәтләбләрдән данышмаг олар. Отуз илә йахын бир мүддәт әрзиндә ҝөрдүйүм, отуруб-дурдуғум, достлуг еләдийим Елман бәй йалныз дәйәрли бир инсан, өз милләтини, вәтәнини үрәкдән севән үстүн бир вәтәндаш кими хатырлана биләр. Айрыҹа вурғулайым ки, Елман бәйи инанҹлы бир адам кими таныйырдым. Там йәгинликлә дейә биләрәм: Елман бәй кимсәнин йанында нүмайиш етдирмәдән илләр узуну оруҹ тутуб, намаз гылды, анҹаг ҹаһил фанатикләрдән олмады…
Ариф Рәһимоғлу
Сәһифә 204
“Өйрәндим вә өйрәтмәйә һазырам!”
Һаггында йаздығым Елман Әлийев кечмиш заманда хатырланмаға лайыг дейил. Сырадан сырави вәтәндаш да дейил. Бу шәхс, мүтәфәккир-зийалы, мүәллим, елми дәрәҹәси олмайан алим, әдәбиййатшүнас, дилчи-арашдырыҹы, рийазиййатчы, илаһиййатчы, астроном, техник, йахшы аилә
башчысы, әсл дост-сирдаш, сайғылы һөрмәтли ата, бир сөзлә камил инсандыр.
Руһу ҹанлы инсандан да файдалы Елман мүәллимин балаҹа гейдиййат дәфтәрини әлимә алыб вәрәгләйәндә, елә илк сәһифәдә илк мисрада, илк һәрифдә бүтүн варлығымы вә дүшүнҹәми 10-15 ил әввәл бу гейд дәфтәринә йөнәлтдим, дәфтәрин илк мисралары белә башлайырды:
“Нә?” – оху! (Гур-ан)
“Нийә?” – дүшүн!
“Нә сәбәбә?” – өйрән вә өйрәт!
О бунунла үч кәлмә сөзлә бир инсана ҝәрәк ола биләҹәк һәр шейи ифадә етмәйә чалышмыш, демәк олар ки, буна наил олмушдур.
Оху демәклә о һәр шейин ачарынын елмдә олдуғуну, инама бағландығыны өн плана чәкмишдир.
“Нийә?” — дүшүн! Демәклә инсан дүшүндүкҹә даһа бөйүк наилиййәтләр әлдә едә биләҹәйинә ишарә едир, инсан олан бәндәләрә дүшүнмәйи мәсләһәт ҝөрүр.
“Нә сәбәбә?” — өйрән вә өйрәт! Бу мисрада исә Елман мүәллим өйрәнмәйин нә гәдәр файдалы олдуғуну өнә чәкирсә өйрәтмәйин ондан да ваҹиб олдуғуну вурғулайыр.
Илаһи, бу балаҹа 15-20 вәрәгли дәфтәрдә нәләр вар, нәләр? Бәлкә дә, бәшәриййәтә бу ҝүнә гәдәр мәлум олмайан нечә-нечә кәшфләр, бәлкә дә, бәшәриййәтин “йараныш” ачарынын истигамәти дә бурда ҝөстәрилмишдир.
Елман һаггында һал-һазырда охудуғунуз бу китаб нәшрә һазырланаркән, мәнә дә хошбәхтлик нәсиб олду ки, нур, ишыг, йараныш, илаһиййат, бәшәр кими мүһүм әһәмиййәтли мәсәләләрә гыса өмрүнү һәср етмиш бу шәхсиййәт һаггында мән дә йазым.
Мән дә онун нурундан ҝеҹ дә олса өз пайымы алыб, онун ифадәси илә десәк, “өйрәндим вә өйрәтмәйә һазырам.”
Елә дүшүнүрәм ки, Елман мүәллим (сөзүн әсил мәнасында бөйүк һәрифләрлә йазыласы мүәллим) тәрифдән чох-чох йүксәкдә бәргәрар олан инсандыр (мән буну индики заманда она ҝөрә йазырам ки, о йашайыр, бизләрин-достларын гәлбиндә вә әмәлиндә. Дейә биләрик ки, һәлә узун илләр йашайаҹаг), о, йашадығы замана сығмайараг, заманы габагламыш вә ону да ҝеридә гойараг чох-чох ирәлиләмишдир.
Онун әлиндәки гейд дәфтәриндә диггәтини чәкән башга бир амил динин елми тәрәфинә олан марағыдыр. Даһа доғрусу, Елман мүәллим ишләтдийи һәр ифадәсиндә, елмә истинад етмиш, елми өнә чәкмәйә чалышмышдыр. Динин ҹәһаләт үчүн йох, инкишаф үчүн йаранышына сүбутларла гане олмаға чалышмышдыр, вә бу она әксәр һалларда мүйәссәр олмушдур…
Мәһәррәм Заман Јазычы-публисист
Сәһифә 205
Сәнә ҝөрә севәрәм
…Мәним бир чох филмләримин әрсәйә ҝәлмәсиндә онун бөйүк хидмәтләри вар. Бир ҝүн мәнә тәклиф етди ки, Әсһаби-Кәһф һаггында бир верилиш һазырла, мәндә кифайәт гәдәр материал вар. Бир аз да зарафата салыб деди ки, бәлкә бир аз ҝүнаһлары йуйасан…
…Мән Неһрәм һаггында верилиш чәкмәк истәйирдим. Лакин Улу өндәримиз Һейдәр Әлийевин Неһрәм һаггында сөйләдийи фикирләри демәк олар ки, һеч бир йердән тапа билмирдим. Нечә ҝүн иди ганым гара иди, нөвбәти ҝөрүшүмүздә Елман мәнә деди ки, ноолуб әәә, Неһрәмли? Мән дедим ки, сәнлик дейил, Гайытды ки, йаланчынын…Сәбәбиини дедим. Хейли ҝүлдү – деди елә бу? Дедим бу азды?
Деди ки, 2 саатдан сонра о материалы сәнә верәҹәйәм. Әввәлҹә инанмадым, дүз ики саатдан сонра О, видеодиски мәнә верди. Мән дә севиндийимдән онун лопа бығларындан өпдүм…Вә Неһрәм һаггында үч филм һазырладым…
Даһа сонра Нуһун гәбринин Нахчыванда тапылмасы илә бағлы мәнә чохлу сайда материаллар тәгдим еләди вә зарафатла деди ки, кишисән бунлары да йарат. (Хүсуси олараг гейд едим ки бир чох материалларын әлдә олунмасында Елманла бәрабәр тарих елмләри доктору Аббас Сейидовун, Һаҹы Салманын вә Мирәләкбәр мүәллимин хидмәтләри вар. Онлары данмаг инсафсызлыг олар. Онлара да бир дост кими тәшәккүр едирәм)
Һәзрәти Нуһ һаггында филм Иҹтимаи телевизийада ҝедәндән сонра Елман мүәллим һәмин достларла бирликдә һәмин филмин МЕА-да мүзакирәсини тәшкил етдиләр, сонра чох һөрмәтли Васиф Талыбовун сәрәнҹамы илә Нахчыванда Нуһун мөһтәшәм мәгбәрәси инша едилди…
Камил Мәһәррәмоғлу
Сәһифә 222
Елманын унудулмаз хатирәсинә
Һәйатым бойу раст ҝәлдийим надир инсанлардан бири иди… Һеч кимә бәнзәмәзди, һәйатда Елман мүәллим. Ҝениш мүталиәси олдуғундан һадисәләрә өз бахышы вә мүнасибәти илә сечиләрди. Олдугҹа садә вә сәмими иди. “Намусу нәфсиндән йухары” олан кишиләрдән иди. Мәрд вә сәдагәтли иди ейни заманда…
Сөзү үзә шах дейәрди, һеч нәдән чәкинмәзди. Елә бу хасиййәтинә ҝөрә дә, бәзән ону “Мирзә Сәфәр”ә бәнзәдирдим.
Ҝөзәл йумор һисси олдуғундан “Молла Нәсрәддин”дән мисал чәкмәйи хошлайарды. Достумуз Камил Неһрәмли илә зарафат етмәкдән ләззәт
аларды… Заһирән сакит ҝөрүнсә дә, ичиндә бир тәлатүм гайнайарды һәмишә…
Суфилийә дәриндән бәләд олдуғундан иди ки, өзү дә руһән суфи көнүллү адам иди. Намаз гыларды, амма өз дилимиздә. Мөвланәни чох севәрди Елман мүәллим…
Мән она “Хоҹа” дейә мүраҹиәт едәрдим. О, әсл мәфкурә адамы олараг уҹалыг зирвәсиндә дайанан бир шәхсиййәт иди…
Ҝөзәл вә мүкәммәл гәләми олса да аз-аз йазарды…
Һәссас адам олдуғу үчүн әсәби оларды… Һәмишә нараһат ҝөрүнәрди, өзүнә санки йер тапа билмирди…
Мәнәвиййат ахтарышында олан йол йолчусу иди Елман мүәллим…
Һайыф ондан…
Милләтимиз онун тимсалында ишыглы вә һалал кишиләрдән бирини дә итирди.
Руһун шад олсун, достум!
Шәмистан Әлизаманл
Сәһифә 226
Халгыны севән инсан иткиси
Сәнинлә биз бир нечә ил бундан габаг танышмышдыг. Бу ил һейфсиләнирдик ки, нийә сәнинлә ҝөрүшә билмәдик. Нә биләйдик! Демәк талейиндә айрылмаг вармыш. Нә дә тез айрылдын арамыздан, ай киши! Сән енержи долу идин. Сәндә олан о енержийә, чалышганлыға, валеһ идик.
Бизим таныдығымыз Елман бәй, вахтыны чох йахшы дәйәрләндирмәсини билән, ишини йахшы вә диггәтлә едән, низам-интизама өнәм верән, техники ишләрә бөйүк һәвәси олан вә ҝәзмәйи севән бир инсанды. Адам демирик: о, дейирди ки: “адам олмаг башга, инсан олмаг башга шейдир…”
Сайғыларла, Мәһәммәд Јенисей, Ҝүларә Јенисей 02.10.2011
Сәһифә 227
Јахшыларын дүнйасында галан адам
…Бир чох азадлыг ашигиндән фәргли олараг Елман өз мүбаризәсиндә киминсә удуб, киминсә удузмасы барәдә дүшүнмәк белә истәмирди. Ахы удузан сәнин сойдашындырса бундан Вәтән бир шей газанмыр. Бириндән алыб о биринә вермәклә нәсә артмыр, дартышма битмир. Елманын истәдийи
о иди ки, һалаллыг вә низам олсун. О йахшы билирди ки, бу һәдәф заман-заман инсанлыға шәрәф ҝәтирән али шәхсиййәтләрин башлыҹа истәйи, дадлы хәйалы олуб. Нә йахшы ки, бу истәк вә хәйал заман кечдикҹә дә Шәргин зәр-зиба либасыны сойундуруб, Һаггын ишығыны артырмагла, зүлмәтин чеврәсини даралдыб…
…Елман мәмләкәтимиздә заман-заман ҝурлашан Ишыға өз нуруну гатмагла, Зүлмәти дә өзү бойда әридиб ҝетди. Әбәди олан ишығы галды: үрәкләрдә вә диләкләрдә, һәр йердә вә һәр шейдә. Елман өзү дә инанмышды ки, Ишыг йох олан дейил Зүлмәтсә өтәри вә битәндир. Елман гәти әмин иди ки, Вәтән өзү бойда Ишыгдыр. Зүлмәт исә онун айагларында сүрүнән көлҝәдир.
Ишыға дөнмүш руһун Вәтәнин башы үстүндә динҹлик тапсын, гардашым!
Таһир АЈДЫНОҒЛУ “Халг гәзети”
Сәһифә 228
Салам, әмәлисалеһ дост!
Ҹүмә ҝүнүн мүбарәк, һәр ҹүмә ҝүнү зәнҝләшәрдик, … Башымыз елә гарышмышдыр ки, дүнйа ишләринә өлүмү аз-аз дүшүнәрдик. Ахирәт азугәси тәдарүк етмәли олдуғумузу унудардыг. Өлүм һагдыр…
…Сән өнә кечдин. Орта мәктәбдә дә, институт илләриндә дә, һәйатда да сән һәмишә өндә олдун…
…Елман, һеч нә бизә зөвг вермир, кимсә шад едә билмир бизи, о йолун йолчулары ҝетди, о карванә неҹә йетишә биләрик, беһишт ҝәнҹләринин сәрвәри Имам Һүсейнин ҝетдийи карванә, Әсаби-Кәһфин, Тәмлиханын дәстәсинә неҹә чата биләрик, Нуһун ҝәмисинә неҹә минә биләрик ки, гуртуланлардан, ниҹат тапанлардан олаг. Ҝәлин бирликдә буну ҹидди-ҹидди дүшүнәк…
Һаҹы Салман ( Самик) Ҹүмә ҝүнү
Сәһифә 231
АҒЫЛ ВУРҒУНУ ЕЛМАНЫН “АҒЫЛЛЫ ЕВ” ТИКМӘК АРЗУСУ
…Һәмин илләрдә Нахчыван Телевизийа вә Радио Верилишләр Комитәси илә сых әмәкдашлыг едир, онлара верилишләр йазырдым. Комитә шәһәрин мәркәзиндә олдуғунда, һәйәтиндәки чайхана йашыллыг ичәрисиндә йерләшдийинә ҝөрә орайа ҝәләнләрин сайы чох олурду. Пешә йолдашларымызла, достларымызла телевизийанын чайханасына йығышыр мүхтәлиф мөвзуларда сөһбәтләр едирдик. Елманда телевизийанын мүһәндис-техник һейәтинин үзвү олдуғуна ҝөрә вахт тапанда чайханайа ҝәлир вә журналистләрин сөһбәтләриндә, мүзакирәләриндә иштирак едәрди.
Онунла даһа йахындан танышлығымыз да чайханадан башлады. Бурада Елман фикир вә дүшүнҹәләрини даһа сәрбәст ифадә едирди. Онун милләтини неҹә үрәкдән севдийини дә орада ҝөрдүм. Ислам мүәллимин оғлу олдуғуну да һәмин вахт билдим. О, атасы, нәсли вә нәҹабәти илә гүрур дуйурду. Амма, һеч вахт йери ҝәлди-ҝәлмәди онлардан истифадә етмәйә, нәслинин, ата-бабасынын шөһрәтиндән йарарланмаға чалышмырды. Өзүнә инамы олдугҹа ҝүҹлү иди. Һәр шейә өз ҝүҹү илә наил олмаға чалышырды…
…Интернетдә “Палтак” дейилән бир отаг йарадылмышды. Хариҹдән ҝәлән сойдашларымыз бу техники васитәдән истифадә етмәклә дүнйанын мүхтәлиф ҝушәләриндә йашайанларын фикир мүбадиләсинә шәраит йаратмағын, сөһбәт етмәйин мүмкүнлү-йүндән сөз ачырдылар. Биз исә ондан йарарлана билмирдик. Һәмин вахт Елман Ислам оғлу дадымыза чатды. Бүтөв Азәрбайҹан Бирлийинин Бакы шәһәринин йеддинҹи микрорайонунда йерләшән отагларында интернет гурду. Интернети “Палтак” отағына гошду. Бизим “Палтак” отағы васитәсилә дүнйанын мүхтәлиф ҝушәләриндә йашайан сойдашларымызла әлагәмизә шәраит йаранды. Бу сөһбәтләр нәтиҹәдә ДАК йаратды…
…Елманын милли мәсәләйә дә, ислама да, дилимизин тарихинә дә чох мараглы вә фәргли бахышлары варды. Һәр дәфә дә бу фәрглилийә айдынлыг ҝәтирмәсини истәйәндә о, ҝүлүмсәйәрәк буну өзүнүн габилиййәти кими дейил ихтисасы илә бағлайырды. Дейирди: “Мүһәндисләр, техники саһәнин адамлары һуманитар елмләрә һәмин саһәдә чалышанлардан фәргли бахырлар”. Мән она таныдығым техника саһәсинин алимләринин бир чохуну мисал ҝөстәрирдим, “онлар нәдән бәс сәнин кими дүшүнмүрләр?” суалыны вердикдә, “онларын елми адлары вар, амма, гәлибдән кәнара чыха билмәйәнләрдир”. Елман техники саһәнин алимләри дейәндә Худу Мәммәдову, Азад Мирзәҹанзадәни, Рафиг Әлийеви гәбул едирди…
…Ҝәнҹләрин ҝеҹ аилә гурмалары илә һеч ҹүр барышмырды. Бәзән отуруб һесаблайырды ки, һәр бир оғланын үч-беш ил ҝеҹ евләнмәси Азәрбайҹанда минләрлә гызын дул галмасы демәкдир. Һәмишә дә өзүнүн һәйат йолундан мисал чәкәрди. Дейәрди ки, 22 йашында евләндим, аилә
гураҹағым гызы да өзүм сечдим. Амма валидейнләримлә мәсләһәтләшмәйи дә унутмадым…
Әли Шамил
Сәһифә 236
Мән дә ону таныйырдым...
Тәгрибән беш-алты ай бундан әввәл мәрһум достумуз Елман бәйлә һәр ҝөрүшдә олдуғу кими йенә дә йер үзүндә баш верән мүсибәтләрин әсасында нә дайаныр суалы әтрафында хейли сөһбәт етдик. Онун проблемләрә тамамилә өзүнәмәхсус формада йанашма тәрзи йенә дә мәни һейран етди. Бир инсанын ейни проблемә там мүхтәлиф истигамәтләрдән – демәк олар ки, бир-бириндән кифайәт гәдәр узаг олан мүстәвиләрдән баха билмәси вә һәмин проблемин йаранма сәбәбләрини, арадан галдырылмасы вариантларыны ҝөрә билмәси, ән чәтини исә инсанларын анламасы үчүн ифадә формасыны дүзҝүн тапмасы чох надир раст ҝәлинән һал иди…
Һүсейн Ҹавадов
Сәһифә 245
“Елман әми” вә “Нәнә”
…Елман өзүнәмәхсус принсипләри олан инсан иди, әгидәсиндә мөһкәм, дайаныглы. Ән ҝөзәл инсани кейфиййәти онун һәддән артыг етибарлы олмасы иди. О, досту-танышы үчүн һәр заман лазым олмағы баҹаран иди. 90-ҹы илләрин сонунда чалышдығым “СПАСЕ” ТВ-дә бир ҝүн тәсадүфән Елманла растлашдым. Ону чохдан таныйырдым, һөрмәтим варды. Сөһбәт әснасында аилә, валидейн-өвлад мүнасибәтләринә һәср олунан йени лайиһә үзәриндә ишләдийими дедим. Елман чох бөйүк ҹошгу илә бу гәбилдән олан верилишин зәрури олдуғуну вә мәнә бу ишдә көмәк едәҹәйини деди.
Елманын сөзү бош вәд дейилди. О ҝүндән Елман сөзүн әсл мәнасында бу лайиһәнин тәканвериҹи гүввәси олду. Ширкәтдә чалышмадығындан она әмәк һаггы вермәк мүмкүн дейилди, бундан нараһат олдуғуму ҝөрәндә мәни инандырды ки, бу иш мәнәви бахымдан она чох лазымдыр.
Беләҹә Азәрбайҹан телемәканында илк ток-шоу кими ефирә чыхан “Аилә үчбуҹаҝы”нын ики илә йахын ефир һәйатында Елманын ады координатор ҝетсә дә, мән билирәм ки, Елман бу верилишә нә гәдәр ҹан гойду, бойнумда һаггы галды. Илкин дөврдә, чәтинликләри ҝөрүб руһдан дүшдүйүм вахтларда мәни сынмаға гоймады, бүтүн варлығы илә инандырмаға, дайаг дурмаға чалышды. Телефон сөһбәтләримизә, бәзән ҝәрҝинләшән узун-узады полемикаларымыза биздә дә алышдылар, Елманҝилдә дә…
Нәрминә Әлиханбәйова
Сәһифә 250
Мәним үчүн ағырдыр
…Елман мәни Нахчывандакы “Көһнә Гала”йа апарды. Азәрбайҹан тарихинин ҹанлы шаһиди олан “Көһнә Гала”нын йер үстү, йер алты гатларыны мәнә ҝөстәрди. О, “Көһнә Гала”ны мәнә елә тәгдим едирди ки, елә бил бу тарихи, бу галанын ичиндәки һәйаты, дөйүшләри, савашлары өзү йашамышды, өзү иштирак етмишди бу тарихи просесләрдә. Сонра мәни ән йахын достлары илә таныш етди. Мән дә өз достларымы заман-заман онунла таныш етдим. Гыса мүддәт әрзиндә биз чох йахын достлар олдуг. 1990-ҹы илин 20 Јанвар фаҹиәсиндә Елман партбилетини атды. Гоһум-әгрәба, дост-таныш она тәсир ҝөстәрмәйә чалышды. О һеч кими ешитмәди, йалныз ичиндән ҝәлән милли сәси ешитди вә әгидәсиндән, мөвгейиндән дөнмәди…
…Һәрдән бир ҝөрүшүрдүк, сөһбәт едирдик, бир чох мәсәләләри мүзакирә едирдик. Һәр бир мәсәлә илә әлагәдар онун өз фәргли мөвгейи вар иди. Чох ҝүҹлү йумор һисси вар иди. Бәзи мәсәләләрдә фикир айрылығымыз олса да, бир чох мәсәләләрдә бир-биримизи йахшы анлайырдыг. Бир ҝүн мәнә деди ки: — “Мән Шаирә (Мәммәд Араза) сәнин һаггында демишәм, бизи евдә ҝөзләйирләр. Мән она дедим ки, мән евә ҝедә билмәрәм, йахшы дейил шаири нараһат етмәйәк, һәм дә ону о вәзиййәтдә ҝөрмәк мәним үчүн ағыр олар. Елман тәкидлә мәнә деди ки, нә гәдәр ағыр олса да биз ора ҝетмәлийик. 1998-ҹи илин декабрында бир йердә бөйүк шаиримиз Мәммәд Аразҝилә ҝетдик. О вахтдан етибарән Мәммәд Аразлы ҝүнләримиз башлады. Абшерон, Сумгайыт, Губа, Нахчыван, Әсһабул-Кәһф вә с. сәфәрләри, фикирләр дүшүнҹәләр, хатирәләр. Аллаһ һәр икисинин руһуну шад етсин!…
Рауф Зейни
Сәһифә 253
Елманын сайәсиндә
…Онун бир ишини хүсуси гейд етмәк истәйирәм бизим мәктәби гуртармағымызын 25 иллийинин тәшкилиндә Елманын бөйүк зәһмәти олмушду. Бу 25 ил мүддәтиндә елә ушаглар олмушду ки, елә синиф йолдашларымыз варды ки, өтән илләрдә ҝөрүшмәмишдик. Елманын сайәсиндә о ушаглары вә мүәллимләримизи ҝөрдүк вә носталжи һиссләримизи бөлүшдүк.
Мән ону да гейд етмәк истәйирәм ки, Әлийар мүәллимин бир сөзү варды, бу тәдбирдә деди ки: — “Биз нечә ил чалышдыг бу тәдбири кечирә билмәдик. Бурада Елманын зәһмәти одур ки, нечә адамларын үрәйиндә галан
бу тәдбири о һәйат кечирә билди. 25 ил биз синиф йолдашларымызла айрылыгдан сонра даһа да йахынлашдыг…”
…Синфимизин 25 иллик йубилей тәдбириндән бәзи мисаллары демәк истәйирәм, гейд едим ки, Елман бу тәдбирә һәм дәвәтнамә һазырламышды, һәм дә видео чәкилиш тәшкил етмишди (онун өз камерасы варды). Дәвәтнамәдә бәзи йерләр вар иди ки, бунлары хатырламаг олар: — “Биздә, Нахчыван шәһәриндә Сабир күчәсиндә Ҹаваһирин дики дейилән бир йер варды, дәвәтнамәдә дә белә бир шей йазылмышды ки, әҝәр ҝөрүшмәк истәйирсәнсә Ҹаваһирин дикинә ҝәл. Бу дейилән үнван Нахчыванын ән танынмыш йериндән биридир.
Мән Елман һаггында нә дейим? О, ҝөзәл ата, гайғыкеш аилә башчысы иди. Һамыйа бөйүк гайғы ҝөстәрирди. Орада белә бир шей олду, синиф йолдашымыз Назим байыра чыхыб, зәнҝи ҝәтирәрәк синфә ҝирди. Мүәллимләримиздән бири орада отурмушду. Шәмсәддин мүәллимә дейир ки, Әгил мүәллим сәни чағырыр. Әгил мүәллим дә чохдан рәһмәтә ҝетмишди. Шәмсәддин мүәллим бунун фәргинә вармадан гейри-ихтийари дуруб гапыйа тәрәф ҝедир, аз сонра ҝери гайытды. Гайытды ки, ким чағырыр, Әгил мүәллим? Һамы ҝүлүшдү…
Досту Натиг
Сәһифә 255
ДОСТУМА ЕЛЕҜИЈА
…Өлүмүн ҝөзүнә дик бахдығыны йахшы билирдим. Һәрдән сөһбәт дүшәндә дейирдин ки, өлүмүн нә олдуғуну билән адам ондан горхмаз, өлүмдән йох, файдасыз йашамагдан горхмаг лазымдыр…
Өмрүнү шам кими әридә-әридә һәр кәсә файдалы олмаға чалышыр, өвладларынын әсл инсан кими йетишмәләри үчүн сағламлығыны белә әсирҝәмирдин.
Бәзән йериндә олмайан бир сәлаһиййәт саһибинин әдабаз давранышындан, һәйасыз тәкәббүрүндән, “ити базарында атындан баһа” олан дүнйанын тәрсәмәссәб ишләриндән йаныглы-йаныглы, ағрыйа-ағрыйа данышсан да, һеч вахт гүруруну сындырмыр, шәхсиййәтини һәр шейдән үстүн тутурдун. Буна һаггын да чатырды – ихтисасҹа мүһәндис олсан да, тарихи тарихчиләрдән, шеири шаирләрдән, фәлсәфәни философлардан йахшы билирдин. Өмрүнүн сон илләриндә бөйүк шаиримиз Мәммәд Аразла достлуғун онун өлмәз поезийасына вурғунлуғундан йаранмышды… Сөһбәтләриндә тез-тез Нәсрәддин Тусидән, Ҹәлаләддин Румидән игтибаслар ҝәтирир, һикмәт, хейирхаһлыг хәзинәси олан гәлбини достларына ачырдын. Һәр һансы бир сыхынтыны, еһтийаҹыны исә бүрузә вермәмәйә чалышыр, бәзән тәкидлә һансыса бир проблеминә тохунанда хәфифҹә ҝүлүмсүнүб: “Нараһат олма, һәр шей дүзәләҹәк, мүвәггәти чәтинликдир,” дейирдин…
Садиг Ҝөзәлов
Сәһифә 258
Әзиз достумуз
Елман Әлийевә итһаф олунур
…Мәрһум достумуз Елман һаггында данышаркән онун нә гәдәр йүксәк сәвиййәли мүһәндис олмасыны гейд етмәмәк олмаз.
Орта вә Али мәктәбләри чохдан битирдийинә бахмайараг, Елман фундаментал елмләри һәм ибтидаи, һәм популйар, һәм дә академик форматларда чох дәрин мәнимсәмишдир.
Һәр икимиз Азәрбайҹан Нефт вә Кимйа институтунун автоматика факүлтәсинин йетишдирмәләри идик. Бәлкә она ҝөрә дә бири-биримизи йахшы баша дүшүрдүк.
Компүтердә чох ишләйирди, мүһәндис графикасыны мүкәммәл билирди. Обйектләрин електрик, автоматика вә сигнализасийа системләрини чох вахт өзү лайиһәләндирирди. Јени техника, технолоҝийа вә үмумиййәтлә елмдә һәр бир йенилийи изләйәрди, ону тәһлил едиб дәриндән өйрәнмәйә чалышарды.
Ону таныйанлар ола биләр ки, Елманын диҝәр хүсусиййәтләрини мәндән даһа йахшы биләрләр. Анҹаг, мәнә елә ҝәлир ки, онун савадлы бир мүһәндис олмасыны мәндән йахшы билән олмаз.
Мүһәндислик онун һәйатынын мәғзи, әсас һиссәси иди. Онун данышығында, һәрәкәтләриндә, һәтта ҝейиминдә (ишләдийи обйектләри зийарәт едәркән) мүһәндислик әламәтләри вар иди. Дәфтәр – гәләми илә йанашы һәтта мүхтәлиф өлчү аләтләри дә онун үстүндә оларды…
Һөрмәт вә еһтирамла
Вагиф вә Видади Ҹәфәровлар
Сәһифә 261
Гейри-ади инсан иди
…Мән Елманла 1992-ҹи илдә Бакыда таныш олмушам вә о, вахтдан онун гейри-ади бир инсан олдуғу һисс етмишәм. Һәр дәфә онунла тәмасда оланда мән нәсә тәзә бир шей өйрәнирдим. О, санки өмрүнүн гыса олдуғуну һисс едирмиш кими һәмишә дейәрди: «Вахты бош хәрҹләмәк олмаз.” Биз онунла динҹәлмәйә вә йа һансыса бир сәфәрә чыханда әтрафындакылары дарыхмаға гоймазды.
Јадымдадыр, о дейәрди: “Мән ики шейдән сакитлик тапа билирәм. Бири дәниздә далғаларын сәсинә, икинҹиси исә мешәдә йарпагларын хышылтысына гулаг асмагдан…
Г.Мүшфиг
Сәһифә 263
Гоншум Елман
…Достларын сайы азалдыгҹа онларын гиймәтини йахшы баша дүшүрәм. Елман йахшы дост вә гоншу иди. Мән Нахчыванда Елманла бир бинада бөйүмүшәм. Ону ушаглыг илләриндән таныйырдым. Һз. Мәһәммәдин бир кәламы вар: ән бөйүк сәдәгә билийи билмәйәнләр арасында йаймагдыр Елман мәһз һәмин инсанлардан иди. Онун чох ҝөзәл мусиги дуйуму вар иди. О йахшы тар чалырды вә мән дәфәләрлә онун тарда ифасына гулаг асмышам. Бүтүн дәрдләри сәбирлә йола вермәк олар. Мән достум Елманын аиләсинә сәбир диләйирәм. Аллаһ она рәһмәт еләсин…
Әли Һүсейнов Надир оғлу
Сәһифә 271
Јүксәк зәкалы…
Елман Ислам оғлу Әлийев — йүксәк зәкайа, дәрин билийә, мөһкәм йаддаша, ҹидди характерә, елми вә тәкзиболунмаз мәнтигә малик дәмир ирадәли бир шәхс. Бу сөзләрин һәр бири айры-айрылыгда мүәййән “фәрди” сәҹиййәләндирмәк үчүн кифайәт едә биләҹәк анлайышлардыр. Лакин һәмин хүсусиййәтләрин һамысы бирликдә вә бүтөвлүкдә Елман шәхсиййәтини сәҹиййәләндирмәк, онун дахили аләмини ачмаг, ону ҝениш аудиторийайа тәгдим етмәк үчүн кифайәт етмир. Онун һаггында кечмиш заманда йазмаг чох чәтин вә һәддиндән артыг ағырдыр. Елман “шәхси” категорийа чәрчивәсиндән чыхмыш вә артыг чохдан “иҹтимаиләшмиш” бир фәрд иди. Онун үчүн иҹтимаи мәнафе өндә олмуш олса да, шәхси вә аиләви мараглар да ваҹиб әһәмиййәт дашыйырды. Чәтинлийә дүшмүш һәр бир дост үчүн “тәҹили вә тәхирәсалынмаз йардымчы” ролунда чыхыш етмәйи Елман һәйати зәрурәт һесаб едир вә бу принсипә ҹидди әмәл етмәйи өзүнә мәнәви борҹ билирди. Аиләсинә сон дәрәҹә садиг, ушаглары үчүн һәйатыны гурбан вермәйә һазыр олан бир шәхс. Елми биликләринин һүдудларыны мүәййән етмәк мүмкүн дейилди. Тарихчи ону бир тарихчи кими, әдәбиййатчы — бир әдәбиййатчы кими, алим — бир алим кими, философ — бир философ кими гәбул едир, беләликлә, үнсиййәтдә олдуғу һәр бир елм адамы ону “өзүнүнкү” кими гәбул едир вә һәмин шәхсләр Елманын һансы саһәнин нүмайәндәси олдуғуну айдынлашдырмаға еһтийаҹ да дуймурдулар. Чүнки тарих, әдәбиййат, фәлсәфә, илаһиййат вә саир елм саһәләриндәки билҝиләр вә мәлуматлар, мәнтиги мүлаһизәләр белә фикирләшмәйә әсас верир вә инсанлара ҝәлдикләри нәтиҹәнин һәгигәт олдуғуну ашылайырды. Ҹәмиййәт үчүн сон дәрәҹә йарарлы ола биләҹәк бир шәхсин һәйатдан белә еркән көчмәси, ону таныйанларын вә һәтта танымайанларын ума биләҹәкләри мәнәви йардымдан мәһрум олмалары, йүксәк инсани кейфиййәтләрә малик
шәхсин вахтсыз итирилмәси демәкдир. Бизләр һәмишә ҝөзүмүзүн өнүндә олан әвәзсиз варлығын гәдир-гиймәтини, нәдәнсә, ону итирдикдән сонра даһа чох билмәйә чалышырыг. Елманын йохлуғу исә өзүнү дәрһал бүрузә верди вә биз гиймәтсиз шәхсин итирилмәси факты илә үз-үзә галдыг. Елман һаггында сонсуз фикирләр сөйләмәк, хатирәләр йазмаг олар. Һәләлик илкин олараг дүшүнҹәмә ҝәләнләри гәләмә алдым вә бунлары диггәтә чатдырмағы өзүмә мәнәви борҹ билдим.
Һөрмәтлә, Абдул Бағыров 08 октйабр 2011-ҹи ил, Бакы шәһәри
Сәһифә 272
Базар ҝүнү ҝөрүшәрик…
…Комсомолдан сонра узун мүддәт Елман партийа ишләриндә чалышды. Орада да өзүнә лайигли һөрмәт газанмышды. Партийа сыраларында ишләйәркән Неһрәм кәнди илә сых әлагәдә олдуғундан Неһрәм һаггында чохлу ләтифәләр өйрәнмишди. Аллаһа гурбан олум, о башга ҹүрә оғлан иди, һейф арамыздан тез ҝетди.
Партийа сыраларыны тәрк етдикдән сонра Елман Нахчыванда Су Електрик Стансийасынын йанында Мәрмәр завод дейилән бир завод вар иди, орада мүһәндис ишинә дүзәлмишди. Бу заводда да Елман өзүнә лайиг ад газанмыш, коллективин севимлисинә чеврилмишди.
Елман һаггында чох хатирәләр вар. Һәр дәфә ҝөрүшәндә билирдим ки, бизә нәсә мәзәли сөһбәт еләйәҹәк, бир ләтифә данышаҹаг. Јени елми кәшфләрдән хәбәр верәҹәк.
Елман дост йолунда һәр шейә ҝедән иди. Ҝеҹә саат 2-дә дә, 3-дә дә зәнҝ вуруб десәйдим ки, Елман мән филан йердәйәм, ҝәл далымҹа, дара дүшмүшәм ҝәләрди. Вә ахырынҹы тикәсини достларла бөлүшмәйи баҹарырды…
Досту Ҹәфәр
Сәһифә 264
Гарышды торпаға, үз һайыф олду!..
..Елман мәнә ана дейәрди, Мәммәддән сонра да йолдашы илә бирликдә һәмишә мәндән хәбәр тутардылар.
Бәли, Елманы оғлумуз кими гәбул етмишдик… Вә бир оғул кими дә Мәммәд Араз аиләсинә йахын олуб. Саатларла Мәммәдлә бирликдә ишләри мүзакирә едәрдиләр. Фикирләри елә тутарды ки, Мәммәд мат галарды.
— Мәммәд мүәллим, шерләриниздәки мәгамлары айдынлашдырмаг үчүн Ибн Синаны вә Нәсрәддин Тусини тәзәдән охумушам вә бир чох фикирләри өзүм үчүн айдынлашдырмышам, — дейәрди, Елман.
Елманын 90-ҹы илдән бу тәрәфә чәкиб сахладығы кадрлар, хәбәрләр бөйүк бир тарихдир.
Бу тарихә ким саһиблик едәҹәк, ким ону үзә чыхараҹаг, билмирәм…
Елә Мәммәд Аразын өзүнә аид нә гәдәр ҝөрүлмәли кадрлар, ешидилмәли фикирләр вар орада…
Мәммәд Араз йарадыҹылығыны Гобустан гайаларынын тарихи илә бағлайыб йахшы бир филм йаратмаг арзусу варды…
Дейирәм, чашыб Мәммәд Аразшүнаслар тапылса, Елманын чәкиб сахладығы архивдән һеч кимин ешитмәдийи фикирләри, ҝөрмәдийи кадрлары чох шей тапа биләр. Вә биткин бир елми әсәри халгын истифадәсинә верә биләр.
Бир дә ону әлавә едим ки, Елманын чәкиб сахладығы архивдән бүтүн сәнәт саһибләри өз сәнәтләринә аид нәсә тапа биләрләр…
Ҝүлханым Фәтәлигызы 08.10.2011
Сәһифә 274
Зийалы симасы вә Нурҝәздирән образы
Танынмыш зийалы Елман Әлийевлә шәхси танышлығым олмаса да, онун хейирхаһ әмәлләри, әсл зийалылара хас интеллектуал сәвиййәси вә вәтәндашлыг гейрәти һаггында дост-танышларымдан, о ҹүмләдән, мәрһуму (Аллаһ гәни-гәни рәһмәт еләсин!) йахындан таныйан гәләм достум вә тәләбә йолдашым Акиф Азалпдан дәфәләрлә ешитмишдим. Она ҝөрә дә тәфәккүрүнүн йеткинләшдийи вә әмәлләринин йениҹә чичәкләндийи бир вахтда Елман Әлийевин ҝөзләнилмәз өлүмү башга чохсайлы достлары вә танышлары илә бирҝә, ону шәхсән таныйан вә танымайан бүтүн Елмансевәрләрин сырасында мәни дә бәрк сарсытмышды…
…Анҹаг дүзүнү етираф едим ки, бу иткинин нә гәдәр бөйүклүйүнү дә, Елман Әлийевин зийалы вә вәтәндаш әзәмәтини дә мән өзүм үчүн там мәнада “Әдаләт” гәзетинин әламәтдар сайында (27 октйабр 2011-ҹи ил) даһи шаиримиз Мәммәд Аразын (Аллаһ руһуну һәмишә шад еләсин!) өмүр-ҝүн йолдашы Ҝүлханым Фәтәлигызынын “Гарышды торпаға, үз һайыф олду!…” сәрлөвһәли хатирәсини вә онунла йанашы Акиф Азалпын “Нурҝәздирән” адлы шеирини охудугдан сонра кәшф етдим…
Јашар Азсой
Азәрбайҹан Јазычылар Бирлийинин вә Өзбәкистан Јазычылар Иттифагынын үзвү, филолоҝийа елмләри үзрә фәлсәфә доктору
Сәһифә 277
НУРҜӘЗДИРӘН
(Ҝөркәмли зийалы Елман Әлийевин нурлу хатирәсинә)
Ҝәздирәрди сонсуз үмман нуруну,
Ислам оҹағындан үрфан нуруну.
Јанбайан ҝәздикҹә мөҹүзәләрлә,
Әҹәмидән Нәгши-ҹаһан нуруну.
Нуһун сорағында Ҝәмигайадан,
Илкдән ҝәлән ағыр карван нуруну.
Әхз едиб “Мағара гардашлары” тәк
“Әсһаби-Кәһф” ичрә асман нуруну.
Нәсрәддин Тусидән дәрс ала-ала,
Айрылмаз елм илә ийман нуруну.
“Фатеһләр диваны”н гурдугҹа бир-бир,
Таҹдан уҹа дуран султан нуруну.
Туғ галдырыб даим йалана гаршы,
Һәгигәт өнүндә виҹдан нуруну.
Тәбриз баһарыны гәрибсәдикҹә,
Шаһ Исмайыл кими азман нуруну.
Ҹавид амалын һәкк едәрәк гәлбә,
Туран илә әһдү-пейман нуруну.
Мәммәд Араз илә дәрдләшдикҹә һей,
Јанар Сөздән галхан түғйан нуруну.
Гарабағ дейәндә, Вәтән дейәндә,
Өн сырада мәрди-мейдан нуруну!
Илһам верән парлаг зәфәрләр илә,
Азәрбайҹан бойда дастан нуруну!
Сәмават неҹә дә тез өзләйәрмиш,
Мөвләвийә һәмдәм инсан нуруну!
Ҝөй сәсләди ону, гуҹдуғу йердә,
Шамахы йолунда Ширван нуруну!
Һәлә ачылдыгҹа сирләри бир-бир,
Јурда бәхш едәҹәк Елман нуруну!..
Акиф Азалп (17.09.2011)
Сәһифә 276
…ТАНРЫ ӨЗ ҺҮЗУРУНА ҜЕДӘН ЈОЛУ бизим үчүн ачмаға башлады.
…Мән Елманы ҝөрдүйүм инсанлар ичәрисиндә, бәлкә дә, ән камил инсанлардан бири кими ҝөрмүшәм. “Камиллик – меһрибанлығын, ҹәм йараныша меһрибанлығын, сөзүнә дүз, ишинә дүз, тәмәннасызлығын; варлығын, әглин Пак, һәр аддымын Пак, бахышын Пак!” (Јараныш китабы)
Мүәллимләрини вә савадлы биликли алимләри вә шәхсләри чох йүксәк гиймәтләндирирди. Јадымдадыр, дәфәләрлә рәһмәтлик академик Азад Мирзәҹанзадәнин коллеҹиндә, йенийетмәләрә дәрсләр кечилән отагда бош йерләр олдугҹа, биз дә отуруб гулаг асардыг. Академик Исмайыл Ибраһимову вә онун йаратдығы ушаг фондуну чох севәрди, мәни дә онунла ҝөрүшләрә апармышды, 90 иллик йубилейиндә дә бир йердә олмушдуг…
Саймагла – демәклә гуртармыр вә гуртармаг билмир рәһмәтлик Елманын етдикләри, йаратдыглары, дедикләри… Вә мәнә елә ҝәлир ки, һеч вахт бизим йолумузу, дүнйамызы, сабаһымызы тәрк етмәйәҹәк бу Ишыг!..
Мирәләкбәр Сейидов
Сәһифә 289
31.01.203-ҹү илдә Бакы шәһәри Нәриманов районундакы “Диваны һикмәт”дә ҝөркәмли зийалылар Елман Әлийев вә Мәһәррәм Заманын аным мәрасиминдә сөйләнәнләрдән:
…“Елман Әлийев Олдуғу вә ҝөрүндүйү кими” китабы илә әввәлҹәдән таныш олмушам. Мәним үчүн чох гиймәтли вә ән мүгәддәс китаблардан биридир. Бурада һәм дә чох гиймәтли мүхтәлиф сәпкили хатирәләр вә тарихимизин өнәмли мәгамлары вар…
Һәр кәс бизим елми-тарих дәрйамыза бир дамла атса, онда бизим һәгиги тарихимиз: Нуһа, Зәрдүшдә бағлы тарихимиз ортайа чыхар…
Гара Намазов, филолоҝийа елмләри доктору, БДУ-нин профессору
…Инсанлар бир-бирини танымайа биләр, анҹаг онлар бири-биринин йазысыны охумагла, онлар һаггында ешитмәклә бир-бирини ҝөрмәдән таныйа биләрләр.
Онларын ичәрисиндә бир чох инсанлар вар ки, онлар олдуғу кими ҝөрүнүр вә ҝөрүндүйү кими олурлар. Онлар камил инсанлардыр. Бәшәриййәти дә хилас етсә, еле онлар хилас едәҹәкләр. Бу типли инсанлары һамы гәбул едир. Һәм Елман Әлийев һәм дә Мәһәррәм Заман белә инсанлардандыр…
Булудхан Хәлилов, филолоҝийа елмәри доктору, АДПУ-нин профессору
Һәйатда чох аз таныдығым бу инсанлар мәним достларымдыр… Бу инсанлар зәнҝин идиләр вә пайлашмагдан горхмурдулар. Онларын елминин ҝүҹүндән вә зийалы ишығындан һамымыза пай дүшүр. Бәлкә дә онларын бөйүклүйү бундадыр ки, онлар һаггында дейиләҹәк сөзләр һеч вахт гуртармайаҹаг…
Севда Микайылгызы, “Зийа” нәшриййат- полиграфийа мәркәзинин директору
Китабын чапындан сонра достларынын дедикләриндән:
Унудулмаз Е л м а н ! Мәним аләмимдә бөйүк инсан сайылан Елман мүәллим алтуристдир. Она ҝөрә ки, о, өз шәхси мәнафейини унудуб башгаларынын гейдинә галмыш, өз марагларыны исә бүтөвлүкдә ҹәмиййәтин мәнафейинә табе етмишдир. Елман мүәллим өзүнү һуманист принсипләри илә мәһдудлашдыран, егоизмә үстүнлүк верән, алтуристләрә дырнаг арасы бахан үнсүрләрә гаршы мүбаризә апармыш вә онлары дүзҝүн йола дәвәт етмишди.
Дәрин билик, инсан психолоҝийасыны дуймаг, көврәлән инсан гәлбини алмағы баҹаран, зәнҝин дүнйаҝөрүшү, ҝениш мәлумат даирәси вә фәал һәйат мөвгейиндән гайнагланмыш нәзәри дүшүнҹәләри Елман мүәллимин философ образыны парлаг вә йаддагалан ҹизҝиләрлә зәнҝинләшдирир, бүтөвләшдирир. Бирмәналы шәкилдә билдирмәк лазымдыр ки, вахтилә ҝениш йығынҹагларда өз сөзүнү демиш, һәм доҹт-танышлары арасында, һәм дә оппонентләри арасында бөйүк һөрмәт газанмыш Елман мүәллим кими идеалист шәхсиййәтләрә һәр бир дөврдә зийалы елитанын вә йүксәк интеллектуал потенсиала малик олан йарадыҹы инсанларын еһтийаҹы вар.
Аллаһ она рәһмәт еләсин, гәбри Нурла долсун!
Рамиз Дәниз, 17.09.2013
Илләр кечәҹәк бизләр исә Елманы у н у т м а й а ҹ а ғ ы г !
Елман ахы һеч у н у д у л м а з д а .
Бу нараһат дүнйамызда шәрәфли бир өмүр йашайан инсан һаггында данышмаг мәним үчүн чәтиндир. Бу инсан бу ҝүндә арамызда йери ҝөрүнән Елман Ислам оғлу Әлийевдир.
Һәйатын гәрибә ганунлары вар. Бир ҝүн доғулан, бир ҝүн һәйата әлвида дейир. Анҹаг бу һәйатда өз ишләри, әмәлләри, йүксәк әхлаги-мәнәви кейфиййәтләри илә нүмунә оланлар һеч заман унудулмур вә бир мәшәлә дөнүб үрәкләрдә әбәди мәскән салырлар. Өлүм севинмәсин гой.
Елман сағлығында нә гәдәр һөрмәт газанмышдырса, өлүмүндән сонра бу һөрмәтә икигат лайиг олуб. Өмүр йолундан сөһбәт ачдығым инсан һәм дә енсиклопедик билийә малик бир шәхс иди. Илләр өтүр, амма Елман кими инсанларын сөзү, һәрәкәти, аддымы, файдалы мәсләһәти ондан сонра галанлар үчүн дә бир нөв өрнәйә, нүмунәйә чеврилир.
Елә инсанлар вар ки, онларын һәйатларындан чох бөйүк дастан йаратмаг олар. Елә инсанлар да вар ки, онун бүтүн фәалиййәтләрини ҝөтүр-гой етсән бир-ики сөз йазмаг олар. Һаггында сөһбәт ачдығым Елман мәһз биринҹи тәбәгәйә лайиг инсанлардандыр.
Мараглы һәйат йолу кечән, даим иш башында олан, арайыб-ахтаран Елман да белә инсанлардан олмушдур. Илләр һәр биримизин өмрүмүзүн сәһифәләридир вә бу сәһифәләр һәр биримизин тарихи салнамәсини йарадыр. Инсан адәтән йаша долдугҹа илләрин архасындан бөйүк бир һәсрәтлә өз кечмишинә бойланыр.
Чох тәәссүф едирәм ки, артыг Елман һаггында кечмиш заманда данышмалы олурам. Чүнки о бир ил бундан габаг һагг дүнйасына говушмушдур. Аллаһ она рәһмәт еләсин, гәбри нурла долсун.
Шәмил Маһмуд оғлу Маһмудов НДУ, Тәбиәтшүнаслыг вә кәнд тәсәррүфаты факултәси, декан мүавини, к.е.н., досент. 22.08.2013
Мүһәндис психолог
28 сентйабр 2011 — ҹи ил, ахшам иди. Бишкек шәһәриндән ҝәлмишдим, орайа көһнә тәләбә достларымла ҝөрүшә ҝетмишдим. Һәмин ҝүн достлардан Елманын гәфылдән вәфат етдийини ешидәндә сарсылдым, үрәйим ағрымаға башлады. Ахы Елман чох сағлам, енержили бир инсан иди, ахы она нә олду?
Елман мәним үчүн ҝөзәл дост (танышлығымыз 90 — ҹы илләрә тәсадүф едир ), гардаш, дайаг иди. Һеч вахт йадымдан ҹыхмаз, 2000 — ҹи ил иди, сыхынтылар кечирирдим, вәзиййәтими билдикдән сонра мәнә иш тәклифы етди, хейли мүддәт бир йердә ишләдик, онун сайәсиндә аиләмә ҝүндәлик чөрәк апара билирдим. Сонрадан йенидән йолларымыз кәсишди. Гейри һөкүмәт тәшкилатында, гәзетдә, сечкидә бир йердә олурдуг, бир йердә ишләйирдик. Дүнйайа бахышларымызда, хасиййәтимиздә ейнилик олдуғу үчүн бир биримизлә тез — тез зәнҝләширдик, тез —
тез ҝөрүшмәсәк дә сых тәмасда идик. Мән һәр дәфә Елманла ҝөрүшәндә ондакы мүсбәт енержини һисс едирдим, чох сәмими ҝүләрүз иди, һеч вахт һеч кимдән инҹимәз, шикайәт етмәзди. Һәмишә мүһәндислийинә һәсәд апарырдым, онун фыкирләри бир мүһәндис — психолог кими мәнә гәбул иди. Һәмишә чалышырдым ки, о данышсын, чүнки онун ҝениш дүнйаҝөрүшү вә мәсәләләрә өзүнәмәхсус йанашмалары вар иди.
Оғлунун тойундан сонра Алтыағаҹа ҝетмишдик. Јол бойу тойдан данышды, чох хошбәхт иди, зарафатларындан да галмазды, Елман олан йердә нә дарыхмаг, нә тәләсмәк.
Гайыданда мешәнин сакит бир ҝүшәсинә чәкилдик. Биләндә ки, Елман ҝәлиб, тез тәләсик кафенин мүдири дә ҝәлди, хейли сөһбәт еләдик. Елман бурдакы сакитликдән- һәзин әсән меһдән, йарпагларын сәсиндән зөвг алырды, динҹәлирди. Сонра исә ешитдим ки, атасы дүнйасыны дәйишиб. Дөзмәди Елманын йохдуғуна. Руһу шад олсун.
Бу ҝүн өзүн арамызда олмасан да, сәнин ҝөзәл чөһрән, шән зарафатларын, достларына гаршы сәмими мүнасибәтин һеч вахт йаддашымыздан силинмәйәҹәк. Онун гардашларына вә ҝөзәл балаларына ҹан сағлығы арзулайырам. Башыныз сағ олсун, Елман вахтсыз дүнйасыны дәйишсә дә гәлбимиздә даим йашайаҹаг.
“Әкбәроғлу ” ММҸ — ин рәһбәри Мәһәррәм Тел: (050) 354 90 01 е-маил: акбероглу-лтд @ маил.ру 17.09.2013
Шәхсиййәтинә бөйүк һөрмәт етдийим Елман бәйин вәфатынын илдөнүмүдүр.
Биз дә онун гойдуғу ирсдән, ҝөрдүйү өнәмли ишләрдән бәһрәләнирик, о, руһән бизимләдир, әмәлләри исә йашайыр. Онун чохшахәли фәалиййәти вә йарадыҹылығы, чохлу әсәрләри һәлә ортайа чыхмайыб, бунлар билиндикҹә
ҹәмиййәт ону даһа йахшы таныйаҹаг вә онун гәдир гиймәти о вахт даһа дәгиг билинәҹәкдир.
Аллаһ рәһмәт етсин! Һейф ондан…
Мәммәдһәсән Гәмбәрли, филолоҝийа елмләри доктиру, АМЕА-нын әдәбиййат институту, 17.09.2013
Елман Әлийевин әзиз хатирәсинә ХОШБӘХТ
ТАЛЕЛИ ИНСАН
Ҝәнҹ достум вә хатирини кичик гардаш гәдәр әзиз тутдуғум Елманын өлүмүндән ики ил өтүр. Бу ики илдә чох һадисәләр баш вериб, чох сулар ахыб-дурулуб. Анҹаг йенә һеч ҹүр Елманын өлүмүнә инана билмирәм. Һәр дәфә онун һаггында фиклирләшәндә елә билирәм ки, индиҹә гапы ачылаҹаг, Елманын нурлу чөһрәси вә өзүнәмәхсус дири, гывраг йериши һәр тәрәфи ҹанландыраҹаг, ону таныйанларын да, танымайанларын да үзүнә хош бир тәбәссүм гонаҹаг. Елман тәбиәтән чох никбин адам иди. Мүсаһибини илк андаҹа өз сәмимиййәтинә инандыра билирди, мәнтигли вә инамлы, гәтиййәтли данышығы илә ону овсунламағы баҹарырды. Һәм дә буну гәсдән еләмирди, бу кейфиййәт онун ҹанында, ганында иди, Аллаһ тәрәфиндән верилмиш верҝи иди. …Елманла илк ҝөрүшүмүз 1976-ҹы илин сентйабрында олуб. О вахт мән Нефт вә Кимйа Институтунда (индики Нефт Академийасы) чыхан “Нефт кадрлары уғрунда” чохтиражлы гәзетин редактору идим.
Техники али мәктәб олдуғу үчүн тәләбәләр арсында мәтбуата, әдәбиййата мараг ҝөстәрәнләр елә дә чох дейилди. Анҹаг тәләбә гәзети чыхармаг үчүн онларын көмәйиндән истифадә етмәк лазым иди. Она ҝөрә дә йухары курсларда охуйан мүхбир фәалларымыздан хаһиш етмишдим ки, мәтбуата, әдәбиййата мараг ҝөстәрән 1-ҹи курс тәләбәләрини редаксийайа дәвәт етсинләр. Тезликлә бу ҝөрүш баш тутду. Он-он ики нәфәр 1-ҹи курс тәләбәсинин иштирак етдийи һәмин ҝөрүшдә институт гәзетинә һансы мөвзуларда, неҹә йазмаг барәдә фикир мүбадиләси апардыг. Тәләбәләр мүхтәлиф суаллар вердиләр, онлары марагландыран мәсәләләри айдынлашдырдылар. Диггәтими бу сөһбәтләрә бөйүк марагла, даһа дәгиг десәм, һәрисликлә гулаг асан ортабойлу, гыврымсачлы бир оғлан ҹәлб етди. Башгаларындан фәргли олараг о, диниб-данышмыр, садәҹә гулаг асырды. Фикирләшдим ки, ҝөрүнүр йолдашларынын тәкиди илә ҝәлиб.
Арадан ики ҝүн кечәндән сонра һәмин оғлан редаксийайа үч сәһифәлик бир мәгалә ҝәтирди. Груп йолдашлары һаггында йазмышды. Онларын бир нечәсинин характерик хүсусиййәтләрини тәсвир етмиш, гәбул имтаһанларындакы уғурларындан сөһбәт ачмышды. Сәмими йазы иди. Мәгалә гәзетин нөвбәти нөмрәсиндә чап олунду вә Елман Әлийев гыса мүддәтдә редаксийанын ән фәал мүхбирләриндән бири кими танынды. О вахтлар институтутда тез-тез әдәби-бәдии ҝеҹәләр, ҝөркәмли йазычы вә шаирләрлә ҝөрүшләр кечирилирди. Елман һәмин ҝөрүшләрин тәшкилиндә йахындан иштирак едир, мараглы вә мәзмунлу мәрузәләр һазырлайырды. Бирҝә фәалиййәт бизи бир-биримизә йахынлашдырмышды. Тезликлә бу, сәмими вә тәмәннасыз достлуға чеврилди. Бу достлуг мәним иш йерими дәйишәндән, Елман институту битириб Нахчывана гайыдандан сонра да давам етди. Онун кечдийи һәйат йолуну бөйүк мараг вә фәхрлә изләйирдим. Елман тәйинатла ҝөндәрилдийи Русийа Һәрби Дәниз Донанмасында електроника мүһәндиси кими ишләйәндә дә, Бабәк район комсомол вә партийа тәшкилатларында, Нахчыван телевизийасында чалышанда да өһдәсинә дүшән бүтүн ишләри виҹданла, мәсулиййәтлә йеринә йетирирди. Елман бүтүн варлығы илә Азәрбайҹана бағлы бир инсан иди. Вәтәнини, милләтини, бүтүн түк дүнйасыны дәрин мәһәббәтлә севирди. Һәм дә бу севҝини һеч вахт реклам етмәйи хошламазды. Өзүндән ҹаванлара дәйәрли мәсләһәтләрини верир, онлара дүзҝүн йол ҝөстәрирди. Һәмишә дә һәрәкәтдә иди, һараса тәләсирди. Елә бил сөвг-тәбии һисс едирди ки, тале она вәфасызлыг едәҹәк, өмрү йарыйолда гырылаҹаг…
Тале елә ҝәтириб ки, үч достуму—Софиг Һүсейнову, Гисмәт Бабайеви, Елман Әлийеви чох тез, өмүрләринин ән барлы-бәһрәли вахтларында итирмишәм. Онлар һагда фикирләшәндә нәдәнсә ҝөзүмүн габағына байрам шамлары ҝәлир. Јәгин сиз дә диггәт етмисиниз: шамларын бәзиләри көзәрә-көзәрә йаныр, онларын йандыглары белә һисс олунмур. Бәзи шамлар исә әтрафы ҝур ишыгландырараг чох сүрәтлә йаныр вә тез дә сөнүр. Бу адларыны чәкдийим достларым да гыса, анҹаг чох парлаг өмүр йашадылар. Гыса өмүрләриндә чох бөйүк ишләр, ади адамларын йүз илдә ҝөрә биләҹәкләри ишләри 15-20 илдә ҝөрдүләр. Анҹаг тәәссүф, өмүр вәфа гылсайды, онлар даһа бөйүк ишләр ҝөрә биләрдиләр.
… Сонда Елманын бир хошбәхтлийинә дә диггәти чәкмәк истәйирәм. Онун өзү кими сәдагәтли, Азәрбайҹаны үрәкдән севән вә онун йолунда өлүмә белә ҝетмәйә һазыр олан чохлу достлары вар. Онлар Елманын башладығы, анҹаг ахыра чатдыра билмәдикләри ишләри онун кими ләйагәтлә давам
етдирирләр. Бунун өзү дә бир хошбәхтликдир ки, сәнин башладығын иши баша чатдыран етибарлы давамчыларын вар.
Аллаһ Елмана рәһмәт еләсин, мәзары нурла долсун.
Әлипәнаһ Байрамов, “Халг гәзети”, әмәкдар мәдәниййәт ишчиси. 09.06.2013
