Әждәр Фәрзәлинин «Дәдә Горгуд сөзү» китабы
ДИЛЧИЛИКДƏ ЈЕНИ ЕЛМИ МЕТОД
Истедадлы тəдгигатчы Əждəр Фəрзəли Горгуд сон иллəрдə чап олунмуш монографијалары вə елми-күтлəви мəгалəлəри илə диггəти ҹəлб едир. О, тариһи мəнбəлəрə, хүсусəн дə дилчилијин тариһинə вə мифологијаја өзүнə һас јарадыҹылыгла јанашыр. Онун сајсыз арашдырмалар вə тариһи-мүгајисəли тəһлиллəр əсасында ашкар етдији, гəлдији нəтиҹəлəр елм үчүн, һагымызын гəдим вə зəнгин мəдəнијјəтинин əл чатмајан гатларынын ашкарланмасы үчүн чоһ гəрəклидир. Таныш мөвзуларда һамынын гөрə билмəдијини гөрмəк кəшфчијə һас əламəтдир. Əждəр Фəрзəли Горгуд мəһз белə тəдгигатчылардандыр. О, Азəрбајҹан һалгынын вə гардаш түрк һалгларынын əзəли, гануни һаггынын дəрин елми əсасларла, тəкзибедилмəз дəлиллəрлə сүбута јетирилмəси үчүн əсил елми фəдакарлыг нүмунəси гөстəрмишдир. Буну мүəллифин сон 30 илдə чап етдирдији 200-ə јаһын елми-күтлəви мəгалəлəри вə “Дəдə Горгуд јурду” , “Дəдə Горгуд јолу” , “Низами зирвəси” вə јени – “Дəдə Горгуд сөзү” монографијалары əјани шəкилдə сүбут едир.
Ə.Ф.Горгуд Азəрбајҹан мифологијасынын гануни һагугларыны елми ҹəсарəтлə бəрпа едəн, Оғуз, Адəм вə Һəвва һаггында мифин илкин һəгигəтини ачыглајан илк мүəллифдир. Мифин илкин һəгигəтини ачмаг – елмə јени истигамəт вермəкдир. Бу баһымдан “Оғуз” “Адəм” вə “Һəвва” сөзлəринин вə бу мифик сурəтлəрин əсил мəзмуну, маһијјəтини ашкара чыһармаг елми һүнəр сајылмалыдыр. Мүəллиф илк дəфə бу нəтиҹəјə гəлмишдир ки, “Адəм” вə “Һəвва” – Дүнјанын Од вə Су башланғыҹынын – бу мадди əсасын јашары рəмзидир ки, сонралар дини образлара вə фолклор образларына чеврилмишдир. Адəм вə Һəвва илк нөвбəдə Азəрбајҹан мифологијасынын гəһрəманлары, əски азəрлəрин – азəрбајҹанлыларын Од вə Су инамларынын бəһрəси, дашыјыҹыларыдыр. Бу инамларын јашы бəшəријјəтин илк – Улу дилинин – илк ваһид инсан дилинин, илк сөзүн јашы гəдəрдир. Мүəллиф һəмин кəшфи илə бир нечə суалын ҹавабыны ашкарламышдыр. Онлардан бири будур ки, дил – бəшəријјəтин Улу дили һəјатын јаранмасы илə бағлы олан илк инамлар – инанышлар, етигадлар просесиндə јаранмаға, формалашмаға, бүтөвлəнмəјə башламышдыр. “ Адəм” вə “Һəвва” да Улу дилин илк сөзлəриндəндир, бунлар Азəрбајҹан дилинин дə доғма сөзлəридир. Мүəллиф “Дəдə Горгуд јурду” китабында Од вə Су инамынын бир сыра əламəтлəрини илк дəфə, елми инандырыҹылыгла ача билмишдир.
